Kryeministri Edi Rama në konferencën Ekonomia në Fokus, me ministren e Shëndetësisë Ogerta Maastirliu: 

 

Kryeministri Edi Rama: Kjo është dita e forumit të përjavshëm, të hapur për të gjithë ju. Tema e sotme është tema e shëndetësisë. Dua të ndalem në tre pika kryesore, duke filluar nga lajmi shumë u mirë i prangosjes së edhe katër xhagajdurëve të tjerë në kuadrin e hetimeve të thelluara, që nisën pas denoncimit publik të një qytetareje përmes emisionit investigativ “Stop”.

Është një lajm shumë i mirë, pasi është një mesazh shumë i qartë për qytetarët, të cilët nuk duhet të ngurojnë të denoncojnë në çdo drejtim që ata e shohin të arsyeshme, përfshirë edhe mediat investigative, që gjej rastin t’i falënderoj edhe njëherë për punën që bëjnë, konkretisht për këtë rast kaq skandaloz dhe domethënës.

Është një mesazh i qartë për të gjithë atë pjesë të trupës së bluzave të bardha, që për fat të mirë është një pakicë e vogël, por është një pakicë e mjaftueshme për të ndotur imazhin, për të ndotur pastërtinë e bluzave të bardha, për të ndotur rrugën e transformimit, jo vetëm të kushteve të tyre, por edhe të performancës që vazhdon. Është një mesazh i qartë edhe për të ardhmen, pasi unë besoj që kura afatgjatë dhe e suksesshme për të adresuar plagën kanceroze të ryshfetit në sistemin shëndetësor është thellimi i reformës së sistemit. Reformë që ne e kemi nisur dhe jemi në kushtet kur kemi një bazë solide për të hedhur hapin e madh të autonomisë spitalore, të motivimit të mëtejshëm të mjekëve në bazë të kartës së performancës së tyre, të diversifikimit sipas performances dhe të shpërblimit të mjekëve. E natyrisht të kalimit në tërësi në një fazë tjetër, ku bazuar në modelet dhe në praktikat më të mira mund të arrimë e do të arrijmë që spitalet publike të funksionojnë me një logjikë që harmonizon shërbimin falas për qytetarët me shpërblimin motivues për mjekët.

Natyrisht, kjo është një ambicie, e cila është shumë ë lehtë ta thuash sesa ta realizosh, e cila nuk mund të shihte rrugën e realizmit më pare, pa shtruar në fillim bazën e të gjithë infrastrukturës tonë spitalore dhe e të gjithë sistemit të ri shëndetësor.

Edhe në sektorin e shëndetësisë, çka mbetet për bërë është më shumë se çka është bërë, por çfarë është bërë është një provë e një transformimi të pakrahasueshëm me çfarë ishte shëndetësia jonë, më çfarë ishin spitalet tona, me çfarë ishte shërbimi spitalor dhe shëndetësor, jo 70, as 17 , por deri 7 vite më pare. Një skandal i pashoq në mes të Europës, një turp i pashembullt në mes të Europës.

Sot, ne kemi një pasqyrë krejt tjetër në çdo pikëpamje dhe mbi këtë pasqyrë, ne jemi sot në gjendje që të hedhim hapin tjetër të madh. Kësaj ambicie i shërben edhe programi i spitalit të ri të Fierit, i cili nuk do të jetë vetëm një infrastrukture moderne me të gjitha parametrat dhe standardet e shërbimit cilësor shëndetësor, sepse struktura të tilla ne kemi tanimë, nuk është e para, por do të jetë edhe një bazë e transferimit të dijes dhe do të shërbejë si projekt pilot për transformimin e krejt sistemit të administrimit brenda gjithë rrjetit të spitaleve tona. Një transferim dije, bazuar në modelin botërisht të njohur të suksesit në Turqi, ku ka një ndarje të qartë mes administrimit të aseteve dhe logjistikës me administrimin e burimeve njerëzore, ku vlerësimi i performancës së mjekëve sjell edhe masën e shpërblimit të tyre, ku historia e vjetër e mjekëve me dy stacione, një në spitalin publik dhe një në klinikën private, merr fund dhe jo vetëm sepse është një praktikë e ndaluar, por është edhe e panevojshme në kushtet kur, duke punuar në spitalin publik, mjekët mund të marrin rroga shumë më të larta sesa këto që marrin sot, në bazë të shërbimit që japin.

Ky projekt pilot do të jetë një burim shumë i rëndësishëm informacioni dhe dijeje, edhe për ne në funksion të shtrirjes së modelit nëpër të gjitha spitalet tona.

QSUT-ja është sot, pakrahasimisht më mirë seç ishte, por që nga QSUT-ja, ne do të fillojmë të hyjmë në fazën tjetër të reformës, që është dhënia autonomi dhe dhënia mundësi për mjekët që të jenë jo vetëm shërbëtorë të publikut në spital, por edhe të jenë aty si në pronën e tyre, në kuptimin më të mirë të fjalës dhe jo thjeshtë sikur janë në pronën e tjetërkujt, në pronë e shtetit që mbetet faktikisht një prani anonime. Por në pronën e tyre, në mënyrë që asetet, aparaturat, i gjithë shërbimi të bëhet perfekt, si interes për të rritur të ardhurat nga puna. Kjo sigurisht, duke garantuar shërbimin falas për qytetarët në çdo spital publik.

Spitali rajonal i Fierit do të jetë një spital publik. Qytetarët nuk do të paguajnë për shërbimin që marrin në atë spital, por modeli i menaxhimit do të jetë krejt ndryshe nga modeli i menaxhimit në spitalet tonë.

Natyrisht do të kishim qenë shumë të lumtur sikur ta kishim bërë hapin drejt autonomisë spitalore më parë, por si mund të bëhej autonomi spitalore në spitale pa ilaçe, pa logjistikë, me spitale pa banja, pa ngrohje, pa batanije, me spitale pa ushqim cilësor, me personel të demotivuar dhe të pashpërblyer. E pamundur!

Sot jemi njësoj si në kantieret e rindërtimit. Kemi pastruar rrënojat, kemi hapur themelet, kemi shtrirë infrastrukturën bazë, kemi ngritur karabinanë, tani duhet të plotësojmë me të gjitha elementet pikërisht atë karabina, në mënyrë që ngrehina të bëhet plotësisht e jetueshme. E patjetër do ta bëjmë sepse jemi në rrugën e duhur sipas planit.

Ndryshimi i madh që ne kemi ambicien të sjellim, kërkon kohë dhe rruga e ndryshimit shtrohet hap pas hapi.

Pika tjetër që unë do të prek, është një panoramë e gjithçkaje është bërë deri tani, lidhur me përballje me COVID-in.

Deri tani janë 3656 mjekë dhe infermierë që vazhdojnë paguhen me 1000 euro plus rrogës në muaj dhe do të vazhdojnë të paguhen deri në fund të kësaj lufte.

Janë 1212 staf mbështetës që vazhdojnë paguhen me 500 euro, plus rrogës në muaj dhe do të paguhen deri në fund të kësaj lufte.

Për të përballuar këtë luftë, janë përfshirë në sistemin e mbrojtjes sonë nga COVID-i 464 të rinj në stafet mjekësore dhe infermierore, duke garantuar një rritje kapacitetesh, sipas nevojës. Spitalet COVID janë të pajisur me të gjithë aparaturat që duhen dhe gjenden në çdo spital të Europës. Nuk mungon asgjë.

Kapaciteti i aparaturave respitarore thuajse është trefishuar.

Është punuar dhe punohet përditë për rritjen e kapaciteteve në çdo drejtim, njerëzore dhe logjistike, në të gjitha hallkat e zinxhirit të sistemit tonë të kujdesit tonë shëndetësor.

Terapitë e mjekimit dhe medikamentet, sipas protokollit të shërbimeve spitalore, janë të unifikuara me ato të vendeve të tjera. Trajtimi në banesë është financuar 100% me 1,2 miliardë lekë të reja sipas dy skemave. Këtu përfitoj edhe njëherë nga rasti që të bëj një thirrje, jo në emrin tim personal, por në emër të ekspertëve që ma kërkojnë këtë gjë në mënyrë të vazhdueshme, që mos dyndni veten dhe mos dyndni të afërmit tuaj me ilaçe, mos bini pre e 20 mijë mënyrave dhe sugjerimeve që vijnë nga 20 mijë drejtime me qasje komplet kontradiktore, por referojuni vetëm dy skemave bazë të mjekimit, sepse po të ishte gjetur kura për ta vrarë COVID-in, do të ishte e njohur botërisht. E gjithë bota e ka shumë të qartë porosinë, jo ilaçe të tepërta, jo këshillave dhe sugjerimeve nga të katër anët, por atij protokolli me 2 skema të thjeshta që në pamje të parë duken si skema për të adresuar një grip, por që në fakt janë të vetmet skema që janë botërisht të unifikuara dhe që nuk bëjnë dëme. Dyndja me ilaçe mund të dëmtojë financat, mund të dëmtojë shëndetin dhe sjell dëme të parikuperueshme pastaj, ku është vonë për të shkuar tek dera e spitalit.

Flota e ambulancave është zgjeruar me 36 ambulanca të reja.

Sot, në terren kemi 100 ambulanca të reja që merren merren me këtë punë. Ajo çka mbetet shumë e rëndësishme në këtë proçes është transformimi epokal i Urgjencës. Sot, ne kemi një Urgjencë Kombëtare me një kapacitet të provuar, të faktuar, të regjistruar kompjuterikisht në një numër shërbimesh, në kohë që nuk mund të imagjinohej vetëm pak vite më parë.

Kapacitet laboratorike janë rritur katërfish nga dita e fillimit të kësaj lufte dhe numri i testimeve është dhjetëfishuar në krahasim me muajin qershor. Kanë hyrë në përdorim testet e shpejta që ofrohen sot në 53 pika testimi në komunitet pranë qendrave shëndetësorë, ku janë kryer 80 mijë teste.

Numri i epidemiologëve në terren për gjurmimin e COVID-it është rritur me 30%, duke garantuar që 90% e të dyshuarve të shikohen dhe të izolohen brenda 48 orëve.

Ky është një proces i vështirë, sfidues. Ky është një proces ku ndërkohë jemi bashkë dhe secili bën detyrën e vet e dalim faqebardhë dhe ndërkohë turpërohemi bashkë për shkak të qoftë edhe një thyerje të vetme të zinxhirit të solidaritetit.

Vaksinat e dua të kthehem në vitin 2013, kur kishte zero vaksina për gripin. Ndërkohë që ne kemi mundësuar vaksinën e gripit falas për mbi 350 mijë qytetarë, katër herë më shumë se në vitin 2019, për të gjitha kategoritë e rrezikuara. Nga ana tjetër kemi siguruar vaksinën në kushte absolutisht të të pafavorshme për vendin tonë për arsyet që i dini. Kemi nisur fushatën e vaksinimit, duke u ndeshur edhe ne si gjithë të tjerët me një vonesë, të shkaktuar nga presioni i jastëzakonshëm i kërkesës globale mbi kompaninë Pfizer dhe vendimi i tyre për të ndalur për një moment për të investuar me shpejtësi në rritjen e kapaciteteve prodhuese. Sidoqoftë kemi siguar 1,6 milionë doza deri tani për 800 mjë qytetraë nëpërmjet kontratës së drejtpërdrejtë me Pfizer-in dhe mekanizmit të COVAX-it. Jemi në negociata qoftë me kompani të tjera vaksinash, qoftë me shtete të tjera.

–Pyetja e parë për zonjën minister. Investigimi i emisionit “Stop” në Spitalin “Shefqet Ndroqi”, veç korrupsionit nxorri në pah dhe një problem tjetër siç është mungsa e ushqimit, të paktën nga mesazhet e pacientes. Nëse nuk ka problem, siç thotë Kryeministri, pse është nevoja të vijë ushqim nga jashtë nga familjarët, nëse ka kontratë me kompani?

Pyetja për Kryeministrin. Që pas ditës së enjte, ku zoti Fatos Nano u shfaq në emisionin “Opinion” në TV Klan, dua të them që një pjesë e madhe e opinionit publik ju njohi juve meritat se keni vënë në njëfarë mënyrë “në rresht” edhe ish kryetarin e Partisë Socialiste. Duke patur parasysh që të gjithë politikanët, jo vetëm në Shqipëri, e kanë një çmim, a është çmimi i Fatos Nanos Presidenca, aq e dëshiruar prej tij? A do ja plotësoni ju këtë dëshirë të hershme dhe a ka lidhje ky qëndrim i tij?

Nëse ka mundësi një pyetje të shkurtër, duke patur parasysh që kemi parë Lulzim Bashën të shfaqet si një familjar i mirë dhe duke gatuar, a do e tregoni dhe ju një aftësi të tillë?

Ministrja Ogerta Manastirliu: Përpara se t’i përgjigjesaha pyetjes suaj, kam diçka në lidhje me rastin i cili u denoncua nga emisioni “Stop” nga një qytetare, e cila fatkeqësisht ka humbur nënën e saj. Pikë së pari dua të përsëris falenderimin tim për gazetarët dhe qytetaren, vajzën e të ndjerës, që u bë nismëtare për ta denoncuar dhe përsëris thirrjen timë për qytetarët: Denonconi në media apo drejtorinë e spitaleve, apo Ministrinë e Shëndetësisë. Denonconi dhe na ndihmoni të largojmë çdo çiban nga sistemi ynë shëndetësor. Jetojmë në një vend që kemi parë që në historinë e tij 30-vjeçare, shembuj të pandëshkueshmërisë, ndërkohë sot, zonja dhe bashkëpunëtorët e saj janë në burg. Dua të përsëris dhe njëherë që, nëse duam ta çrrënjosim korrupsionin nga sistemi shëndetësor, duhet të bashkëpunojmë të gjithë sëbashku, ju si media, qytetarët mbi të gjtha dhe duke garantuar ne si qeveri të gjithë garancinë për t’i shkuar deri në fund dhe për të çrrënjosur nga sistemi ynë shëndetësor çdo çiban si një sëmundje malinje që ende, për fat të keq, nuk ëshët çrrënjosur nga sistemi ynë.

Të gjitha spitalet në vendin tonë ofrojnë ushqimin. Një pjesë e spitaleve përmes shërbimit katëring, pra, përmes një kontrate, siç e ofron dhe spitali “Shefqet Ndroqi”, janë një pjesë e spitaleve të tjera, të cilët e kryejnë këtë shërbim me stafin e tyre, pra, nëpërmjet kuzhinave të spitaleve. Ende nuk kemi arritur të realizojmë një kontraktim me të tretë për këto spitale. Sa i përket spitalit “Shefqet Ndroqi”, por edhe Spitalit Infektiv dhe COVID3, ka qenë vendimmarrje e vetë srukturave të spitaleve për të lejuar një kanal të komunikimit me familjarët përsa i përket ushqimit dhe ndërresave. Rregulli i përgjithshëm në spitale përpara pandemisë, por edhe për spitalet që nuk ofrojnë shërbime COVID, është që të mos lejohen ushqime nga jashtë, sepse duhet të kuptojmë diçka. Në spitale ti trajtohesh me dieta të caktuara kalorike dhe nuk lejohet që një pacient, i cili trajtohet nga sëmundja e diabetit, siç ishte rasti i pacientes në fjalë, të mund të marri kalori të tepërta që mund të krijojë problematika të tjera shëndetësore. Është vendosur nga mjekët, për arsye dhe të faktit që pandemia ka krijuar dhe një lloj gjendje jo të mirë emocionale, fakti që pacientët nuk i takojnë familjarët, siç ndodh rëndomë dhe ka qenë një mënyrë për t’i qëndruar afër familjarit duke i shërbyer edhe nëpërmjet sjelljes së ushqimeve, por jo sepse shteti apo spitali nuk e garanton apo nuk e financon. Ka qenë një kërkesë e familjarëve dhe një kërkesë që është pranuar nga stafet. Sigurisht që çfarë ka ndodhur na ka bërë të reflektojmë më shumë dhe për të marrë masa të mëtejshme, për të bërë një sistem të kontrollit segmentar në të gjitha hallkat e ushtrimit të shërbimit të kujdesit infermieror dhe shërbimit mjekësor. Patejtër që sa i përket korrektësisë së shërbimit të stafeve tona, kjo nuk duhet vënë në diskutim, pasi nuk mundet asesi që raste të tilla të hedhin poshte punën që bëhet nga stafet tona dhe punën e madhe që është bërë për të shpëtuar mijëra jetë në këto spitale.

Kryeministri Edi Rama: Dua të nënvizoj shumë fort domosdoshmërinë për të ndarë të njomin nga i thati, për të ndarë realisht dhe sinqerisht punën, përkushtimin, sakrificën e shumicës dërrmuesetë mjekëve dhe infermierëve me elementë si këta që u ekspozuan nga investigimi, që janë një turp i pashembullt, jo vetëm për sistemin shëndetësor, por dhe për shoqërinë tone e që fatmirësisht sot janë në burg e uroj që mos dalin më që andej, sepse ajo formë barbare abuzimi me një njeri të sëmurë dhe një vajzë të dëshpëruar shkon përtej korrupsionit. Është torturë çnjerëzore. Unë nuk jam askush që të gjykoj një njeri si vajza e të ndjerës e cila, e gjendur në atë situatë ankthi dhe nevoje për nënën, ka mbetur në rrethin vicioz të kurthit të ngritur nga një sanitare që do meritonte rolin negative në një film për skemën e mashtrimit që ka ngritur, por dua të përfitoj nga rasti për t’i thënë atyre, të cilët mund të ndeshen me monstra të tilla që të mos bien në kurthin e tyre dhe të denoncojnë, të sfidojnë drejtuesit e spitaleve, duke ia bërë me dije atë që po ndodh. Numrin tim të telefonit e përdorin mijëra njerëz e në shumë raste për lloj- lloj mesazhesh që janë humbje kohe, energjish, humbje e kotë dhe e krediteve të telefonit. Mund ta përdorin lirisht ata që duan të denoncojnë. Numrin e ministers po ashtu, drejtorinë e spitalit, drejtorinë e policisë. Por, nëse nuk besojnë asnjë nga këto, le t’ju drejtohen mediave investigative pa pritur që të bien pre me ditë të tëra e këtyre llojeve të kurtheve, ku abuzohet edhe me faktin që ka apo nuk ka ushqim.

Pyetja për ushqimin Elia, më vjen keq, por ti si gazetare me kaq eksperiencë, nuk duhet ta bësh sepse është lehtësisht e verifikueshme dhe nuk ke pse na pyet ne, ka apo jo ushqim. Spitali është aty, mund të shkosh ta verifikosh dhe nuk besoj se ata janë në gjendje të ngrenë një strukturë të tërë, për të shërbyer ushqimin vetëm që të mos dalin bllof para kameras së kameramanit tënd.

Ana problematike e gjithë kësaj është kalimi në ekstrem dhe identifikimi i një pune kolosale që është bërë në shëndetësi, i sacrificës kolosale që bëhet çdo ditë dhe transformimi kolosal që ka ndodhur me një grusht horrash ordinerë, të cilët sot janë në burg. Shpresoj dhe besoj dhe i lutem të gjithëve që të bashkohen më mua në shpresën, besimin dhe kontributin për t’i cuar në burg të gjithë ata që janë si këta. Nuk mundemi të hedhim poshtë faktet e tjera. Janë mijëra njerëz që kanë dalë nga kthetrat e COVID-it falë këtij sistemi shëndetësor, falë këtyre mjekëve dhe infermierëve.

Unë vetë personalisht, qëkur ka filluar kjo luftë, kam marrë dyzina mesazh nga njerëz, por nuk i kam ekspozuar, e para, sepse janë mesazhe njerëzish që kanë dalë nga kthetrat e sëmundjes; e dyta, nuk kam dashur ti bezdis duke i kërkuar leje që t’i ekspozoj; e treta, nuk kam dashur që ata të bien pre e qenërisë që turret nëpër rrjete sociale dhe që akuzon çdo njeri që thotë të vërtetën e vet, kur e vërteta bie ndesh me llumin e thashëthemeve, si i shitur e si i blerë.

Pyetja e dytë, Elia, u nise nga një prezumim që të gjithë politikanët e kanë një çmim. E dini çmimin tim? Sepse normalisht i bie që të jem edhe unë pjesë e këtij eksperimenti që të ka dalë ty, me konkluzionin që të gjithë e kanë një çmim. Unë nuk e kam një çmim dhe po të them me bindje që jo të gjithë kanë çmim. Politikanët nuk janë të gjithë njësoj, doni ju, nuk doni ju. Siç nuk jeni ju të gjithë njësoj, siç nuk janë njerëzit të gjithë njësoj, siç nuk janë pemët, kafshët, peshqit, siç nuk janë të gjithë njësoj. Megjtihatë, kjo është një temë tjetër.

Ajo që mund të them është që unë me Fatos Nanon kam një marrëdhënie, për të cilën kam folur edhe më parë, që është shumë e bukur sot dhe e di pse?

Sepse nuk ka asnjë interferencë nga loja e shahut politik mes aktorëve. Ai me vullnetin e tij është çuar nga tavolina e shahut dhe ka zgjedhur të tërhiqet me një dorëheqje pas një fushate elektorale. Për mua, Fatos Nano është një pikë referimi sepse ai ka qenë këtu ku jam unë dhe duke qenë i zhveshur nga interesat dhe nga dinamikat e brendshme, të imponuara tek çdo aktor që është në tavolinën e shahut, ka të gjithë eksperiencën dhe qetësinë për të më dhënë opinionet e duhura kur ja kërkoj. Që do të thotë që jam unë që kërkoj opinionet e tij, nuk është ai që ofrohet për të më dhënë opinione, nëse unë nuk ia kërkoj. E vërteta është që diferenca në këtë rast është se ai nuk e ka pasur një paraardhës me eksperiencën e duhur dhe me talentet e duhura, për të nxjerrë nga eksperienca përfundime për të ndihmuar paraardhësin. Unë e kam, është një aset dhe është fat e kënaqësi që në këtë detyrë të kesh mundësi të komunikosh me ata, të cilët e kanë pasur këtë detyrë përpara dhe të të japë opinionet e tij. Vetëm kush ka qenë këtu e di çdo të thotë vetmia e majës. Askush tjetër nuk e kupton. Kush nuk e ka jetuar majën, mendon se në majë bëhet qejf, se në majë mbretërohet dhe çdo gjë shkon fjollë e jepen thjesht urdhëra dhe kundrohet jeta. Në majë je vetëm, erërat fryjnë nga të katërta anët dhe kur duhet të marrësh vendimet kyçe, të gjithë të tjerët rretherrotull që i ke çdo ditë dhe bashkëpunon dhe falë tyre bën punët e përditshme, nuk ekzistojnë. Jo se nuk duan, ata aty janë, ata ti japin opinionet e tyre, por në fund je vetëm ti që do të marrësh vendimin.

Sa i përket pyetjes së fundit, për Lulin dhe familjen, unë nuk dua të bëj koment, por meqë ma kërkon, unë mendoj që është për t’u admiruar një njeri që gatuan me këpucë. Dhe gatuan me këpucë të shtunën mbrëma. Se kjo bën diferencën.

–Kryeministër, unë kam dy pyetje që lidhen drejtpërdrejtë me pandeminë. Së pasi, në muajin mars të vitit të shkuar, ku ne kishim 33 infektime ditore, vendi u mbyll në mënyrë totale, ndërkohë që tani, infektimet ditore janë mesatarisht 1000 dhe nuk po shkojmë drejt kufizimeve të shtuara. A është kjo sepse jemi përpara fushatës elektorale? Së Dyti, aktiviteti i partive politike dhe i partisë suaj përfshirë. Së fundmi, pavarësisht numrit të shtuar, vazhdojnë grumbullimet masive militantësh, të cilët nuk i respektojnë masat, por nuk kemi parë as ndëshkim nga ana e autoriteteve për ta. Pse? 

Kryeministri Edi Rama: Ishte një anektodë e bukur dhe ishte shumë popullore në Francë. Dikush pyeste një virolog të famshëm nëse është e vërtetë që COVID-i do të ndërrojë formë aq shpesh, sa do bëhet e pamundur për ta neutraziluar, dhe virologu i famshëm i thoshte, nuk e di sepse nuk jam gazetar.

Këtë e them sepse nuk jeni vetëm ju, janë të gjithë gazetarët dhe sidomos analistët që në këtë fazë kanë një ngutje të madhe për të nxjerrë konkluzione shkencore, apo për të bërë hamendësime për të bërë referenca që janë palidhje. Aq më tepër për të nxjerrë arsyet se pse u mbyllëm atëherë dhe nuk mbyllemi sot, apo se ka zgjedhje. Se ku lidhen këto, unë nuk jam në gjendje ta them dhe mbase është shumë e thellë lidhja dhe unë jam i paaftë për ta kuptuar.

Ҫështja e numrit të infektimeve është një çështje e trajtuar qysh në ditën 1. Është thënë e stërthënë nga e gjihë bota. Masat nuk do ta shmangin dot infektimin. Masat shërbejnë vetëm për një gjë, për të ulur ritmin e infektimit dhe për të garantuar që sistemi i përgjigjet nevojës së njerëzve për të marrë shërbim. Infektimi do të mbarojë kur të mbarojë vaksinimi. Kaq e thjeshtë është kjo. Të gjitha të tjerat janë dinamika, të bazë të të cilave shtetet ndërmarrin hapat e tyre.

U mbyll shumë fort Gjermania fundvitin e kaluar dhe pati një rritje të madhe të numrit të infektimeve. Që u bë objekt i një diskutimi shumë të amdh. Kështu që, këto janë masa, të cilat vlerësohen në dinamikë, sigurisht i sugjerojnë jo gazetarët, as analistët, as politikanët, por ekspertët dhe ne veprojmë pasi kemi dëgjuar me shumë vëmëndje ç’thonë ekspertët. Ajo që mund t’ju them është që nuk mund të jetë ilaçi më i dëmshëm sesa vetë sëmundja. Nëse sëmundja kërcënon të të vrasë, një ilaç që të vret direkt nuk është ilaç. E them këtë sepse këtu është një kompleks i madh çështjesh që duhen mbajtur parasysh, është jeta e njerëzve, psikologjia e përgjithshme, ndërveprimi mes njerëzve, ekonomia, jeta e tyre e përditshme, në kuptimin e gjërave të vëmëndshme etj..

Duhet të jemi shumë në ekuilibër, siç kemi qenë deri më tani. Ne nuk jemi të shqetësuar për numrat. Ne jemi të shqetësuar për faktin që moszbatimi i masave të sjelllë të rritje të numrave që shkon përtej asaj që ka qenë brenda parashikimit. Kjo që ndodh sot ka qenë brenda parashikimit, sepse patëm një periudhë aspak të favorshme menjëherë pas festive të fundvitit dhe sikur ne të mos kishim marrë ato pak masa që morëm në fundvit, do ishim sot me numra edhe më të mëdhenj. Këto janë efektet e fundjavave masive në Korçë, e fundjavave masive në Gjirokastër e me radhë. Megjithatë, jeta vazhdon. Ne nuk mund të ndalojmë jetën e përditshme të njerëzve. Edhe sikur ta bëjmë këtë, do duhet të presim, nuk e di sesa kohë, brenda mbyllur. Jua thashë edhe dje, nuk mundemi të rrimë të gjithë mbyllur brenda, të presim të iki virusi.

Virusi nuk ikën dhe virusin do ta asgjësojë vaksina. Këtu çështja është, sa njerëzit do të jenë respektues ndaj masave. Prandaj do të ketë një shtrëngim të masave. Komiteti Teknik do mblidhet nesër. Ne do presim konkluzionet. Ata po diskutojnë, kemi diskutuar, i kemi dëgjuar, janë të shqetësuar. Do ketë një shtrëngim të masave patjetër, por këtu thelbi është dhe ata insistojnë që duhen zbatuar masat që janë. Nëse njësitë tregtare zbatojnë protokollet, nëse njerëzit vënë maskën, ora policore respektohet, lokalet nuk vazhdojnë ahengun, gjërat janë në rregull. Nëse të gjitha këto nuk bëhen, ne mund të shtojë masa të tjera e po nuk u zbatuan, është njësoj.

– Zoti Kryeministër, ditën e djeshme Rusia ka dëbuar diplomaten shqiptare nga Kremlini, duke i dhënë 72 orë për t’u larguar nga vendi, ndërkohë në njoftimin e Ministrisë së Jashtme ruse thuhej se dëbimi i diplomatit rus nga Tirana zyrtare është bërë për interesa të fushatës elektorale. Si e komentoni këtë deklaratë dhe si është e vërteta e këtyre dëbimeve?

Kryeministri Edi Rama: Këtë e komentoj si atë hipotezën e bërë nga kolegia juaj më parë. Se ku hyn këtu dëbimi i një diplomati me fushatën elektorale, kjo mbetet për gazetarët dhe për analistët. Është shumë e thellë për mua kjo. Faleminderit!

– Ditën e djeshme ju u shprehë se ka sinjale të forta që në Shqipëri mund të kenë hyrë dhe variantet e tjera të COVID-19. Ministrja deklaroi se monstrat janë dërguar në Berlin për t’u konfirmuar. Në rast se konfirmohet që variantet e reja të COVID-it kanë hyrë në vendin tonë, a ka një strategji Komiteti Teknik se si do identifikohet ky virus dhe si do ndalohet përhapja e tij? 

Kush e ka përcaktuar kopjimin e modelit turk për shëndetësinë? A ka ardhur si pasojë e ndonjë studimi që është bërë nga ekspertë, duke marrë parasysh specifikat e Shqipërisë, apo ka qenë një mendim i juaji personal pas vizitave të shpeshta në Turqi? 

SPAK ka gjetur shkelje në të paktën dy tendera që janë bërë gjatë periudhës së pandemisë. Respiratorët nga 2000 euro që kushtonin në treg u blenë 6400 euro, ndërkohë që edhe kitet, nga 2 dollarë u blenë 6 dhe 9 dollarë. Zonja ministre, a ndjeni ju përgjegjësi që Ministria e Shëndetësisë bleu kite dhe respiratorë me trefishin e çmimeve të tregut?

Kryeministri Edi Rama: Vetëm ju mund të bëni pyetje duke dezinformuar para se të pyesni. Çfarë do me thënë pyetja, a mbani përgjegjësi ju tani që SPAK nxori këtë e atë, kur SPAK nuk ka nxjerrë asgjë në këtë rast dhe faktikisht, çështjen e ka konsideruar jashtë kompetencave të veta.

Që të mos duket ndoshta sikur e anashkalova se në fakt nuk e anashkalova, thjesht nuk e para parasysh pyetjen e dytë që bëri Esiona, se ishte e rëndësishme, lidhur me faktin skandaloz që partitë politike bëjnë takime në shkelje të plotë të rregullave. Këtu nuk përjashtoj asnjë, pavarësisht se në mënyrë të përsëritur kam dhënë porosi për të gjithë strukturat dhe për gjithë deputetët dhe kandidatët për deputet, kryetarët e bashkive e kush është i përfshirë në takimet tona të natyrës organizative, që t’i përmbahen rregullit dhe të mos kenë më shumë sesa 10 persona bashkë. Kam parë që shkeljet janë trasversale. Që të gjithë i bëjnë, që nga Presidenti, te Partia Demokratike, tek ndërmarrja e gruas së Presidentit dhe tek Partia Socialistë, edhe të tjerë akoma. Nesër do presim konkluzionet e Komitetit Teknik të Ekspertëve e pastaj bashkë me adoptimin, çfarëdo qoftë që do sugjerojë Komiteti dhe me rishikimin e gjobave për lokalet, do shikojmë dhe sanksionet për partitë politike, pa përjashtim. Të jeni të sigurt që çdo lloj denoncimi që do bëhet publik nga çfarëdo takimi i kujtdo qoftë do ndëshkohet. Do ndëshkohen personalisht me gjobë që të gjithë ata që i bëjnë këto takime. Qofshin ministra, qofshin deputetë, qofshin opozitarë rrugorë, qoftë presidenti, kushdo qoftë. Unë personalisht jam shumë strikt në këtë dhe nuk ka aryse që të tjerët të mos bëjnë të njëjtën gjë. Nuk është ndonjë çudi, është thjesht të zbatosh ligjin. Kështu që faleminderit për pyetjen, ndërkohë që patjetër, kur thashë denoncimet, kam parasysh ato raste që mund t’i shpëtojnë syrit të policisë. Policia e Shtetit duhet të bëjë detyrën me të gjithë njësoj. Nuk duhet të tolerojë askënd, asnjë politikan, asnjë përfaqësues politik të asnjë force politike, duke filluar nga ata të Partisë Socialiste nëse shkelin rregullat. Është e pa tolerueshëm, është e pajustifikueshme, është e pakuptueshme dhe është tërësisht e pasjellshme. Ashtu sikundër në rastet e denoncimeve, ministri i Brendshëm do të kërkojë shpjegime e do të kërkojë marrje masash për komisariatet në zonat e të cilëve zhvillohen këto aktivitete, se nuk janë mbledhje ilegale. Ka dhe takime ilegale, por ato Presidenti i bën kokë më kokë, me ata të OFL-së.

– Sa parashikohet rritja ekonomike për vitin 2021 dhe pse vazhdoni të premtoni rritjen e pagës minimale, ndërkohë që nuk garantoni rritjen e ekonomisë dhe produktivitetit në vend dhe nuk ulni taksën e punës? 

Kryeministri Edi Rama: Mund të mi shpjegosh këto koncepte, që të kuptohemi për çfarë flasim. Çfarë do me thënë nuk garantohet rritja ekonomike?

– Pyetja e parë ishte sa do të rritet ekonomia përgjatë 2021-it dhe nëse nuk garantohet kjo rritje ekonomike përgjatë 2021-it, pse vazhdohet të premtohet rritja e pagës minimale?

Kryeministri Edi Rama: Po ulja e taksës së punës, çfarë është?

– Sepse që rritja e pagës minimale të jetë efektive duhet të shkojë përkrah me uljen e taksës së punës.  

Kryeministri Edi Rama: Ok, të kuptova. Paga minimale nuk është premtim, është bërë. Është fakt, ka mbaruar. Është rritur paga minimale që nga dita që ne kemi marrë detyrën, me 36%. Më shumë se me 1/3-ën. Sot është 300 mijë lekë. Nuk është një pagë minimale për t’i thënë njerëzve që marrin pagën minimale çohuni dhe duartrokisni për qeverinë, por është më shumë se 1/3-ta më e lartë sesa ishte e do vazhdojë të rritet. Edhe ekonomia do vazhdojë të rritet patjetër. Të tjerat pastaj janë për të qeshur e për të qarë.

– Ju ndoqa me vëmendje në parashtrimin më parë, ju folët për disa shtete me të cilat po negocionit për të përfituar një sasi dozash të vaksinës. Mund të na i specifikoni këto shtete? Përfshihet dhe Rusia dhe Kina në këtë listë? 

Kryeministri Edi Rama: Për të marrë vaksinën kineze dhe ruse nuk ka nevojë për të negociuar në mënyrë konfidenciale, që do me thënë jo, nuk përfshihen.

– Doja të dija disa emra specifikë të ndëshkuar nga Partia Socialiste për pjesëmarrjen në këto tubime ku janë shkelur masat qeveritare për koronavisurisn. A keni ju disa emra të eksponentëve të partisë tuaj që janë ndëshkuar me gjoba nga policia për shkelje të rregullave? Sepse ju thatë për Presidentin e Republikës, i cili në fakt është gjobitur, edhe Zonja Kryemadhi është gjobitur. Po eksponentë të Partisë Socialiste mund të na përmendni disa prej tyre që janë gjobitur?

Kryeministri Edi Rama: Çështja në rastin konkret nuk është e aktiviteteve publike në sensin që bëhen publike dhe dalin nëpër media. Çështja është e shumë aktiviteteve që nuk dalin nëpër media e që janë në shkelje. Fakti është që gjobat e vëna në raport me aktivitete janë një pikë uji në det. Kjo është arsyeja pse unë e nënvizova shumë fort nevojën që të gjobiten që të gjithë, sepse deri tani gjobat kanë qenë shumë sporadike për partitë politike e për përfaqësuesit e partive politike. Daljet e Monika Kryemadhit kanë qenë shumë spektakolare për të mos tërhequr vëmendjen, në shkelje të ligjit, por ka plot të tjera që nuk e tërheqin vëmendjen se nuk duken nëpër ekrane dhe ndodhin. Kjo ishte edhe pyetja që bëri kolegia dhe prandaj është e domosdoshme që të ketë një shtrëngim shumë të fortë në këtë drejtim, sepse, nëse kjo vazhdon kështu, jo variantet e reja, por mjafton varianti i vjetër i COVID-it për të pasur një përhapje shumë të shpejtë. Partitë politike, minimumi që duhet të bëjnë është të mos bëhen të paktën transmetuese të virusit lart e poshtë.

– Një ditë më parë, ambasadorja e Shteteve të Bashkuara në Tiranë i ka vënë emër reagimit të saj të përsëritur për kandidatë të pastër në zgjedhjet e 25 prillit. Lidhur me këtë çështje, Zoti Rama, a keni mekanizma për të ndaluar kandidimin e Zotit Doshi apo të tjerëve që diplomatja amerikane i referohet? 

Dhe së dyti, aktualisht partia që ju drejtoni është në koalicion me Partinë Social Demokrate të Zotit Doshi. A do të ketë një bashkëpunim mes PS-së dhe PSD-së për zgjedhje?

Kryeministri Edi Rama: Sa herë do më pyesni për ambasadoren amerikane, nuk do jap asnjë përgjigje, sepse keni spekuluar dhe keni abuzuar, – jo ti personalisht, por mediat kanë spekuluar dhe abuzuar në mënyrën më skandaloze, duke krijuar një ngjarje që nuk ekziston. Sepse faktikisht, përgjigja ime lidhur me pyetjen që mu bë ishte shumë e thjeshtë dhe shumë e qartë, që nuk ka nevojë të më vini përpara ambasadoren amerikane, për të më kujtuar mua detyrën që kam përpara ligjit dhe përpara njerëzve se këtë e di vetë dhe nuk ka nevojë që të ma përdorni ambasadoren, si – nuk e thashë atëherë, po e them tani, – karrem që ju të bëni telenovela. Kështu që nuk jap asnjë përgjigje, sa herë të më pyesni për ambasadoren amerikane, sepse është e pakuptimtë që krijoni telenovela të kota në publik dhe dezinformoni publikun pa lidhje fare.

– U përmend edhe pak më herët dëbimi i diplomates shqiptare nga Kremlini, por pas dëbimit të dyanshëm të diplomatëve, si ish ministër i Jashtëm, por dhe si kreu i qeverisë, a ka gjasa që të rrezikohet marrëdhënia dypalëshe mes Shqipërisë dhe Rusisë?

E nisët këtë konferencë duke na përmendur disa nga arritjet apo sukseset e qeverisë në menaxhimin e pandemisë, por a ka diçka në këndvështrimin tuaj që ka çaluar, ka pasur hapësira për menaxhim më të saktë, apo diçka që ju ka mbetur peng apo shqetësim që nuk ka ecur siç duhet? 

Kryeministri Edi Rama: Jeta është një film që nuk kthehet mbrapsht dhe në çdo copëz jete, nëse filmi do të kthehej dot mbrapsht për t’u xhiruar nga e para, gjithkush në jetën e tij do të kishte shansin që ta bënte filmin më të bukur. Por kjo nuk është e mundur. Kështu që, a ka gjëra që mund të bëheshin më mirë? Padiskutim që edhe ti mund ta bëje më mirë pyetjen, nëse do dije përgjigjen time. Sepse ajo që ne bëjmë është e lidhur me atë që ndodh në ndërkohë, apo atë që sjell si rezultat dhe këto ne nuk i dime. Prandaj mbasi kemi mbyllur një eksperiencë apo jemi në kushtet kur shohim se çfarë kemi bërë më parë, po të ktheheshim mbrapa, patjetër do ta bënim më mirë. Ndërsa peng jo, asgjë. Përkundrazi, jam shumë i lehtësuar deri tani, sepse ka qenë një barrë e jashtëzakonshme dhe një e panjohur e jashtëzakonshme. Jam shumë i lehtësuar nga fakti që falë, në radhë të pare, ministres së Shëndetësisë e pastaj me radhë gjithë skuadrës së saj e mbi të gjitha, mjekëve dhe infermierëve në spitalet COVID, ne jemi sot, në kushtet kur mund të themi që deri më tani ia kemi dalë e nuk duhet në asnjë mënyrë që ta lëmë tani të lëvizë, si të thuash, ajo balancë që kemi garantuar.

Pyetje e dytë për rusët, mos ki merak, thjesht ka një rënie të temperaturës së ulët të marrëdhënieve, por më shumë se kaq nuk besoj që do ketë problem.

– Disa ditë më pare, kur u pyetët për kandidimin se ku do të kandidonit, thatë se Vlorën nuk e braktisnit dhe Durrësit ia keni borxh. Po Tiranës që ju mbajti 11 vite kryebashkiak, a ia keni borxh? Meqenëse edhe ligji e lejon që një kryetar partie mund të kandidojë në 4 qarqe njëherësh.

Kryeministri Edi Rama: Tiranës nuk i kam borxh, në sensin që jam këtu, në Tiranë. Jam pjesë e Tiranës, jam votues në Tiranë. Kështu që nuk besoj se Tirana do të jetë xheloze për Vlorën e për Durrësin. Nuk ka asnjë arsye. Plus, për Tiranën kam bërë gjithçka që kam mundur, gjithçka që kam ditur dhe ma ha mendja që, sa më shumë të kalojë koha, aq më shumë do jetë e qartë që kam qenë shumë i dhënë me mish e me shpirt për t’ia kthyer, me sa kam mundur, nderin e jashtëzakonshëm që më ka bërë që për 11 vjet më ka zgjedhur kryetar bashkie, më ka mbajtur në krye. I kam edhe një borxh tjetër, që u ktheva si Kryeministër, pasi më penguan që të vazhdoj të ushtroj vullnetin e qytetarëve të Tiranës. Kështu që nuk besoj se ky do jetë një problem.

– Një nga masat parandaluese të përhapjes COVID-19, është mbajtja e maskave nga qytetarët që ecin në rrugë. Doja të dija, a keni ju të dhëna shkencore që qytetarët që mbajnë maska në rrugë rrezikojnë përhapjen e virusit, ndërsa qytetarët e shumtë që qëndrojnë nëpër kafenetë, bare, restorante në numra shumë të mëdha dhe pse ata nuk janë rrezik për përhapjen e virusit pa maska dhe ne që jemi qytetarë të thjeshtë që ecim në rrugë jemi të detyruar të mbajmë maska?

Kryeministri Edi Rama: Për ta mbyllur është interesant kjo loja e krahasimeve. Njësoj si ai krahasimi, pse virusi del natën, që mbyllemi natën? Apo pse virusi del pasdite, që na vini orën. Edhe kjo, pse të mbajmë maskën në rrugë, kur nuk i mbajmë maskat kur jemi duke ngrënë në restorant, është një krahasim që çalon në rastin më të mirë. Sfida është të kemi sa më pak kontakte. Natyrisht që idealja, – por që, besoj unë, është e pamundur, – është të bëjmë të gjithë si Henri i 8-tw i Anglisë kur ra epidemia. Të mbyllemi brenda dhe të mos takojmë asnjë. Kjo është idealja.

E bëjmë dot këtë?

Nuk besoj.

E bëjmë dot të mbyllim gjithë vendin dhe të themi, shihemi kur të iki virusi dhe vaksinat do t’i bëjmë shpi më shtëpi?

Nuk e bëjmë dot.

E bëjmë dot të ndërpresim çdo ndërveprim social, ekonomik? Nuk e bëjmë dot.

Atëherë, çfarë duhet të bëjmë?

Duhet të bëjmë maksimumin, pa prishur ekuilibrin midis të gjithave nevojave njerëzore dhe shoqërore të pashmangshme. Unë jua kam thënë që në fillim. Kjo nuk do të jetë një luftë e shkurtër, do të jetë një luftë e gjatë. Do të marrë kohë, do të kërkojë shumë adoptim, shumë durim, që duke mos e prishur këtë ekuilibër, të reduktojmë kontaktet. Ora policore ka rëndësi, sepse pavarësisht se numri i kontakteve mbas orës 10 të darkës është më i ulët se numri i kontakteve në orën 10 të mëngjesit, prapë, ato kontakte janë transmetuese dhe mbas orës 10 të darkës, “rraqe, rraqe kirikoja” nëpër klube është faktikisht, një ftesë për virusin për të kërcyer edhe ai me kikikon e vet. Që do të thotë që sa më shumë të ulim kontaktet brenda mundësive, aq më pak brenda të tërës kemi ekspozim.

Në fakt, unë e kam menduar se ma kanë bërë edhe në Facebook shumë këtë pyetje, por edhe e kam parë nëpër internet. Nuk është gjetur akoma një metodë për të ngrënë me maskë, që të shkosh në restorant dhe në lokal dhe të hash e të pish me maskë. Në rast se do prodhohen maska që hanë për llogari të njeriut, do t’i blejmë dhe do të dëgjojmë edhe Ambrosian, kur të na thotë që SPAK ka vendosur t’ju çojë në hetim, t’ju çojë në gjyqe, sepse keni abuzuar me ushqimin përmes maskave që kanë ngrënë më shumë seç e kanë programin.

Sfida është të kufizojmë sa të mundemi kontaktet. Maska e vendosur kudo është e aprovuar tanimë, si një masë që funksionon. Presidenti i ri i SHBA-së, një nga urdhrat e parë që dha ishte ky. Uniformizoi masën për maskat kudo në të gjithë SHBA-në.

Në restorant dhe në lokal, natyrisht nuk mund të mbajmë maskë, por duhet të ruajmë kufizimet e tjera të distancave etj.. Tani që unë flas, nuk është nevoja të mbajmë maskë, ndërkohë që jam në distancë dhe ndërkohë që personi tjetër afër meje e ka maskën. Kur flet personi tjetër afër meje në konferencë, unë e vë maskën. Gjithë problemi është i kufizimit të kontaktit të drejtëpërdrejtë dhe kjo ul ekspozimin. E prandaj është shumë ë rëndësishme dhe unë ju kam kërkuar ndihmë dhe ju spo ma jepni që edhe ju të bëni tuajën, që njërezit t’u dëgjojnë juve që këto masa është e rëndësishme të zbatohen dhe pastaj mund të vazhdoni me axhendën tjetër. Por kjo është për të gjithë. Nuk është as për një pale, as për palën tjetër, nuk është as për qeveritarët veç, apo për gazetarët veç. Është për të gjithë, prandaj ju lutem shumë, pa e prishur axhendën tuaj dhe pa prishur qejfin pronarëve që ju japin porositë e tyre, që në këtë pikë të jeni bashkë dhe të jeni ndihmues që njerezit të kuptojnë cilat janë masat dhe që duhen zbatuar.

Në qoftë se gjërat nuk do të shkojnë në ekuilibër, vetëvetiu situata mund të bëhet më problematike dhe masat mund të jenë më të rënda. Nga masat më të rënda, të gjithë do të marrin kosto psikologjike dhe kosto ekonomike dhe kjo nuk është e nevojshme, nuk është e drejtë.

Shumë faleminderit!

Me poshte vijon pjesa e dyte e konf per shtyp i KM Rama dhe Ministres se Shendetesise Manastirliu:

Since this war began, I have personally received dozens of text messages from various people, yet I haven’t exposed them, primarily because they are people who have escaped from the claws of the disease; and secondly I didn’t wish to bother them by asking for their permission to reveal their names; third, I didn’t want them fall prey to “stray dogs”, who would scramble to take to the social networks to level accusations against anyone telling his or her own truth, when the truth runs counter the vicious speculations against these individuals, describing them as sold and bought individuals.

Second question; You Elia started by making a presumption that every politician charges you a certain price? Do you know what my price is? I am asking you as by having this said you mean that I, too, am part of the experiment you have come up with, concluding that everyone has a price. Yes, I have a price and I can confidently state that not everyone has a price. Politicians are not all the same, like it or not. Just like you are not all the same, just like people are not all the same, just like trees, animals, fish and other species are not all the same.

What I can say is that, as I have earlier acknowledged, I have a beautiful relation with Fatos Nano today. Do you know why?

This is because he doesn’t interfere in the political chess game among political stakeholders in the country. He got up from the chess table and he did it of his own free will and he decided to do so by announcing resignation following an electoral campaign. To me, Fatos Nano is a point of reference, because he used to be right here where I sit today and having no vested interest in the internal dynamics imposed on every stakeholder still around the chess game table, he has entire experience and is calm enough to offer me the right opinions whenever I ask him one. This means it is me who is the one to ask for his opinions and it is not him offering himself to offer advice and opinions if I ask him to do so. The truth is that the difference in this case is that he hasn’t had a talented and experienced predecessor to help and offer advice to his successor. I am lucky enough to have one and it is a pleasure and a privilege to have the opportunity to communicate with those, who have served in office previously and can offer his opinions. Only those who have served in this office know the loneliness of the peak. Nobody else can understand this. Whoever has yet to experience the height still thinks it is fun as you can reign and everything goes smoothly, while you can just issue orders. But once on the peak, you feel strong winds blowing from all sides and when you have to make key decisions all those around you every day and those you cooperate and do your daily job thanks to them, they simply don’t exist. And it is not that they don’t wish to give their opinions, but at the end of the day you are on your own and it is you who should make the decision.

As to the last question about Lul (DP leader) and the family, I don’t want to make any comment, but since you are asking me, I think a person who cooks with his shoes on, he is to be admired. And he cooks with his shoes on exactly on Saturday night. This is what makes the difference.

–Mr. Prime Minister, I have two questions directly regarding the pandemic. First of all, last March, when the country recorded 33 daily coronavirus cases, the country went into a total lockdown, while now when the number of fresh cases is averagely 1000, we are seeing no additional restrictions in place. Is this because the country is even at the start of the electoral campaign? Second question is about the activities of the political parties, including the party you head. Most recently, despite the surge in fresh COVID-19 cases, we see mass gatherings of party militants taking place with participants ignoring the restriction measures, but we haven’t seen the authorities acting and punishing them. Why?

PM Edi Rama: It is a very funny and popular anecdote in France. Someone asked a leading virologist whether it was true that the novel coronavirus would mutate so fast and so often that it would be impossible to neutralize it, and the famous virologist said: “I do not know because I am not a journalist.”

I am saying this because it is not only you, but all journalists and the political commentators in particular, who rush to jump to scientific conclusions especially at this phase, or make speculations and completely unfounded references. Moreover, provide the reason why the lockdown was imposed back then and why it is not being reinstated today, and speculate that this is not happening as we are on the eve of general elections. I am unable to find a correlation between these and perhaps such a correlation is so deep that I am incapable of realizing it.

The issue of the fresh infections has been addressed since day one. It has been said and repeatedly reiterated that the COVID cases will grow throughout the world. The measures won’t prevent infections. The measures would serve one goal alone, to slow down the spread of the infections and make sure that the health system is able to meet the people’s needs for care and treatment. The infection will end once the vaccination process completes. It is as simple as that. Everything else is part of dynamics, based on which the states undertake their steps.

Germany imposed a total nationwide lockdown at the end of last year, yet the country saw an incredible surge in the new infections and this fact became subject to a broad public debate. So, these are measures that need to be evaluated in the process and the measures are of course not suggested by journalists, neither by political commentators nor the politicians, but by experts and we act after carefully listening to what the experts say. What I can say is that the medicine cannot be more harmful than the disease itself. If the disease threatens to kill, a medicine that kills you immediately is not a medicine. I am saying this because it is a huge complex of issues that one should bear in mind, namely the citizens’ lives, the popular psychology, the interaction among people, the economy, the citizens’ everyday life etc.

We need to cautiously maintain this balance we have maintained to date. We are not worried about the fresh infection cases, but we are worried about the fact that failure to comply with the measures leads to a surge in new cases well above the projections. What is happening today is within the projections, as we went through an unfavourable period right after the year-end holidays and if we were not to impose a set of few measures at the end of last year, then the number of fresh cases could have been much higher today. These are the effects of the mass weekends in Korça, Gjirokaster and elsewhere. However, life goes on. We can’t cause the daily life ground to a halt. Even if we were to do so, we still would have to wait – I don’t know how long- isolated at home. I told you yesterday and I reiterate: It is impossible for everyone to stay at home until the virus is gone.

The virus won’t go, but it would be killed by the vaccine. What matters most now is whether people will comply with the measures. That’s why more stringent measures will be imposed. The Technical Committee of Experts is set to convene tomorrow. We will wait for their conclusions. They are discussing; we have been discussing, listened to them and they are really concerned. The restriction measures will be toughened, yet the essence of it is that experts too insist that everyone should comply with the existing restrictions. If the commercial units strictly abide by the safety guidelines, if people wear face covering, if the curfew is respected, if bars and restaurants stop playing music, then things will go smoothly.  If people fail to comply with them and if we impose more stringent measures and people again fail to abide by them the situation would be the same.

–Mr. Prime Minister, Russia expelled the Albanian diplomat from the Kremlin a day ago, ordering her to leave the country within 72 hours. Meanwhile, Russian Foreign Ministry said in a press statement that the Russian diplomat was expelled from Tirana to gain political points ahead of parliamentary elections in April. How would you comment on such a statement and what is the truth behind these expulsions?

PM Edi Rama: The way I would comment this is like the hypothesis earlier made by your colleague. Journalists and political commentators will be tasked with finding a correlation between expulsion of a diplomat and the electoral campaign. It is something very profound. I am unable to realize it. Thank you!

–Yesterday you said there are strong signals suggesting that the new COVID-19 variants might have entered the country. The Health Minister acknowledged that samples have been sent to Berlin to  confirm it. If tests confirm that new COVID variants have entered our country, has the Technical Committee of Experts drafted a strategy how the virus would be identified and how it would be contained in order not to further spread in the country?

Who has decided to imitate Turkey’s health system model? Is such a decision a result of a research conducted by experts taking into consideration Albania’s specifics, or was it just your personal opinion after the frequent visits to Turkey?

The Special Prosecution Office has found legal violation on at least two tenders conducted during the pandemic period. The ventilators were purchased at a price of 6400 euros each from a normal market price of 2000 euros, while the COVID-19 swabs were purchased for a price ranging from six to nine dollars from a normal price of only two dollars. Mrs. Health Minister, do you feel responsible that the Ministry of Health has purchased COVID test kits and ventilators at a price three times higher than the market price for such materials?

PM Edi Rama: It is only you who can make questions by misinforming the public even before making the question. What do you mean by the question whether you feel responsible now that SPAK found out this and that, while SPAK has actually found out nothing regarding this case and has actually considered the case out of its competences?

In order for this not to sound as if I shunned this question, which I didn’t, but I simply didn’t had Esiona’s second question in mind, because it is really important and it has to do with the scandalous fact that political parties hold gatherings by totally violating the rules. I am excluding nobody, although I have repeatedly issued directives to all relevant structures, lawmakers and MP candidates, mayors and everyone else involved in our party gatherings to abide by the rule and not to bring together more than ten people. I have seen the violations are transversal. Everyone is violating the rules, starting with the country’s President, the Democratic Party, the enterprise of the President’s wife, and the Socialist Party, and other parties as well. We will wait for the conclusions of the Technical Committee of Experts tomorrow and together will adopt whatever measure the Technical Committee of Experts propose and we will review and stiffen the fines and other penalties on bars, restaurants, cafes, and we will also review the sanctions over the political parties without any exception. I want to assure every one of you that any report that would be made public about meetings of whatever political party or politician the latter will be punished. Fines will be imposed on every person who hosts such meetings, be them cabinet members, lawmakers, opposition politicians, the President and whoever else. I personally am very strict about this and there are no reasons for others not to do the same. It is nothing weird, just law enforcement. So, thank you for the questions, and of course by mentioning denunciations I mean the cases that could elude police. The State Police should do their job and enforce the law equally on everyone. Police should tolerate nobody, no politician, no political representatives of any political party; starting with the Socialist Party should they violate the rules. It is intolerable, it is unjustifiable, it is incomprehensible and it is completely rude. In the meantime, when reports are made public, the Minister of Interior will ask for explanations and will call for measures against police stations and policemen in the areas where such events take place, since they are not illegal gatherings. There are of course illegal meetings, but they are the tête-à-tête meetings that the President holds with the Power of Law Operation subjects.

– What is the projected economic growth in 2021 and why do you keep promising the minimum wage increase, while failing to guarantee growth and productivity of the economy and while you don’t cut tax on labour?

PM Edi Rama: Could you please explain these concepts so that we understand what we are talking about? What do you mean by saying that the economic growth is not guaranteed?

–The first question was: What is the projected growth of the Albanian economy in 2021 and if such a growth is not for sure why increase of the minimum wage continues to be a constant promise?

PM Edi Rama: What is the labour tax cut?

– For the minimum wage increase to be effective the labour tax should be cut.

PM Edi Rama: Ok, I got it. The minimum wage increase is not a promise, is a reality. It is a fact. The minimum wage has been increased by 36% since day one when we took office. The minimum wage is now 300.000 lek. It is not a minimum wage to tell people to explode in standing ovations for the government, but it is over one third higher than it used to be and it will keep increasing. The economy will also surely keep growing.

– I carefully heard your opening remarks, when you said that negotiations are underway with a number of states to secure a quantity of COVID-19 vaccine doses. Would you please name these states? Are Russia and China on this list?

PM Edi Rama: There is no need for confidential negotiations in order to secure Chinese and Russian vaccines, which means that the two countries are not included on that list.

– I would like you to specifically name Socialist Party officials or supporters who have been punished for taking parties in the gatherings that violate the government measures designed to stem the spread of the virus. Do you have any name of your party exponents, who have been fined by the police for breaking the rules? I am asking because you mentioned the President of the Republic and Mrs. Kryemadhi who has been fined. Could you name any Socialist Party official who has been punished?

PM Edi Rama: The issue regarding the concrete case is not about public events in the sense that such events are made public or have been part of the media coverage. The issue concerns many events that are not reported on the media and that violate the rules. The fact is that the fines imposed by police as opposed to the number of such activities are actually a drop in the ocean. This is the reason why I strongly emphasised the need that fines are imposed on everyone, as the penalties against the political parties have actually been sporadic to date. Monika Kryemadhi’s meetings gave been spectacular not to draw attention to the fact that such gatherings violate the law, but there are of course other meetings that fail to draw attention as there is no media coverage on them. Yet such gatherings certainly take place. This is also the question your colleague made a bit earlier and therefore it is necessary that more restrictions are imposed in this regard, because, if it continues this way, not the new variants, but the old version of COVID would be enough to spread very rapidly. What the political parties should minimally do is that they don’t become a cause for the spread of the virus all over the place.

–Yesterday, the United States Ambassador in Tirana has revealed a name as part of its repeated statements about clean candidates in the April 25 elections. Regarding this issue, is there any mechanism to prevent Mr. Doshi and other individuals from running in the parliamentary elections?

Second, the party you head is currently in a coalition with the Social Democratic Party of Mr. Doshi. Will Socialist Party cooperate with Doshi’s party in the elections?

PM Edi Rama: I would decline to answer anytime you ask me about the U.S. Ambassador because you have speculated, I mean the media in general, and not you personally, have speculated and scandalously abused by making up a non-existent event. This is because my answer to the question some days ago was quite simple and clear and there is no need to always cite the U.S. Ambassador to remind me of my duty I have to accomplish before the law and people, because I know it and you don’t need to use the Ambassador –I didn’t say it back then, but I am saying it now – as a bait for you to stage your soap operas. Therefore, I would decline to provide any answer anytime you would ask me about the U.S. Ambassador, because it is incomprehensible that you stage soap operas in public and misinform the public.

–A question was made a bit earlier about the expulsion of the Albanian diplomat from the Kremlin, but, in the wake of bilateral expulsion of the diplomats, in your capacity as former Foreign Minister and the Prime Minister, do you think that such actions could threaten the bilateral ties between Albania and Russia?

You started this press conference by highlighting some of the government’s accomplishments and successes in handling the pandemic, but is there, in your view, any deficiency and has there been more room for a better management of the situation, or something you regret that hasn’t progressed as you would wish to?

PM Edi Rama: Life is a film you can’t rewind back and if the film of any slice of life was to be rewound back and be recorded from the very beginning, everyone would have had the opportunity to make his own life’s film better. However, this is not possible. So, I mean there are always things that can be done better. Of course, you too could have better formulated your question, if you were to know my answer. Because, what we do is connected to what happens, but we have no idea about its outcomes. Therefore, after concluding an experience or if we were to look at what we have done previously, if we were to go back, we would have certainly done it better. I don’t regret anything. On the contrary, I feel really relaxed to date, because it has been an incredible burden with many unknowns. I feel also relieved for the fact that thanks primarily to the Health Minister and her team, and the large team of doctors and nurses at the COVID-designated hospitals, today we can openly state we have succeeded and we should make all efforts to maintain the balance we have established.

The second question about the relations with the Russians, I would say you have no reasons to worry, because it is merely a drop in the temperature of the bilateral ties, but I don’t think there will be nothing more than that.

–Few days ago, when asked about your candidacy in the elections, you said you won’t abandon Vlora, while you owe it to Durres. What about Tirana where you served as Mayor for 11 years. Do you owe anything to Tirana, since the law allows a party leader to announce his or her candidacy in four districts simultaneously?

PM Edi Rama: I don’t owe it to Tirana in the sense that I am here in Tirana. I am part of Tirana and I am a voter in Tirana. Therefore, I believe Tirana won’t be jealous of Vlora and Durres. There is no reason for it. Plus, I have done whatever I could for Tirana, whatever I knew and I think the more time passes, the clearer and more obvious it would become that I have had put my heart and soul into to pay back the incredible honour Tirana has granted by electing me its Mayor for 11 years. I owe it that I returned back as Prime Minister after having been hindered from continuing to exert the will of Tirana citizens.  Therefore, this won’t be a problem.

–Wearing a face mask in every outdoor space is one the restriction measures that citizens should comply with as part of the efforts to contain the spread of COVID-19. I would like to know, do you know whether there is any scientific data or finding showing that citizens walking on the streets or in open spaces can spread the virus more than the ones who overcrowd bars, cafes, and restaurants. Why the latter pose no threat in terms of spreading the virus with their masks off, while we, other ordinary citizens, are all obliged to wear face coverings when walking on the streets?

PM Edi Rama: To conclude, this juxtapositions game is quite interesting. It is like the question why the virus emerges at night time and that’s why curfew is imposed during the night? Or why the virus emerges at noon and therefore a curfew is imposed. The same goes for your question, why should we wear a mask while walking on a street and not while dining in a restaurant? It is a faltering juxtaposition, at best. The challenge is to reduce contacts at most. Of course, the ideal solution – though I believe it is impossible – would be acting like Henry VIII of England did in the wake of an epidemic. The ideal solution would have been for everyone to stay at home and meet nobody else.

Can we do that?

I don’t think so.

Can we afford imposing a countrywide lockdown and say we will see each other once the virus is gone and the vaccines would be then administered home to home?

We can’t do that.

Can we afford halting every social and economic interaction? We can’t do that.

What are we supposed to do then?

We should do utmost efforts while maintaining the balance between the citizens’ social and human needs. I have already said this since the very beginning. This won’t be a short war, but a long battle. It will take time; it will take adaptation and patience to reduce contacts without breaking this balance. The curfew is important, because though the number of contacts after 10 pm is lower than at 10 am, those contacts can still transmit the virus also after 10 pm by frequenting clubs and bars. This means that the more we try to reduce contacts, the more we will reduce fresh cases.

Indeed, I have been thinking since I have received such a question via Facebook, but I have also searched on the internet. There has yet to be found a method for people to eat with their face mask on. If there will ever happen that masks which would allow people to eat with the masks on, then we will purchase them immediately, but we will then hear Ambrosia say that SPAK has decided to launch an investigation, “because you have abused with food by taking advantage of masks that have eaten more than they have programmed to eat.”

The challenge is to reduce contacts as much as possible. The mandatory use of masks is already adopted as a measure that works. The mandatory use of face masks was one of the first decrees signed into law by the new U.S. President.

People of course can’t wear a mask while in a restaurant or a bar, yet we should respect the distance rules. It is needless to wear a mask now as I speak, since we are sitting in a safe distance, while the other person close to me has her mask on. Once she takes the floor at this conference, she will take off the mask, and I will wear it. What matters most is that we should limit direct contacts as it would help reduce infections. And therefore it is very important and that’s why I have called for your help to do your part so that people heed your advice that it is important to respect these measures. But this is for everyone. It is neither for one party, nor for the other; it is neither for the government alone, nor for the journalists only. It’s for everyone, so please, without wanting to alter your agenda and without annoying the media owners, who issue their directives, please join us in this effort and help us to make people understand these are measures everyone should comply with.

If things won’t be balanced, the situation could naturally deteriorate and the measures we would be forced to impose could be more stringent, causing then everyone to go through more psychological and economic difficulties. But this is not necessary and it is not fair.

Thank you very much!