Fjala e Kryeministrit Rama në seancën e sotme parlamentare:

 

Në fakt, unë isha lajmëruar për një seancë tjetër dhe as nuk e imagjinoja që seanca për Butrintin do zgjatej kaq shumë dhe që Butrinti do kishte kaq shumë admirues, mbrojtës të flaktë ndër ata, që në fakt, janë përgjegjësit e drejtëpërdrejtë për të gjitha dëmet që i janë shkaktuar, jo vetëm Butrintit, jo vetëm trashëgimisë sonë kulturore, por të gjitha pasurive tona natyrore.

Megjithatë, duke qenë se u përmenda pa rreshtuar nga parafolësi, dëshiroj të them pak fjalë.

Së pari, parku i Butrintit është shpallur i tillë me nismën time si ministër i Kulturës dhe Butrinti është vënë nën mbrojtje nga unë, në atë kohë.

Ndryshimi i kufijve të parkut ka ardhur si rezultat i hapjes së rrugës për një valë ndërtimesh pa leje në zonën e Ksamilit dhe rishikimi i kufijve të parkut të Butrintit është bërë me kërkesë të UNESCO-s, në mënyrë që të hiqeshin nga zona e parkut të gjitha ato pjesë të kalbëzuara për shkak të ndërtimtarisë masive pa leje, arkitektët dhe urbanistët  e të cilës dihet se kush janë në Shqipëri.

Ne kemi akoma në parlament një personazh që e quante Bathoren “Mrekullinë e 8-të të botës” dhe për të cilën e ka thënë në sy të të gjithëve që është i vetmi qytet në botë që u ndërtua i gjithi pa leje dhe kjo, sipas personazhit, ishte një vlerë e shtuar në listën e mrekullive të botës, pavarësisht se njerëzit aty vuanin të gjitha pasojat e një lumi të tillë ndërtimesh kuturu, pa asnjë kanalizim, pa asnjë ujësjellës e pa asgjë.

Tani, kur dilni ju e flisni për mbrojtjen e monumenteve të kulturës, është vërtetë të kesh dy, një ta mbash e një ta cash, por as dy nuk dalin.

Kur dilni ju dhe flisni për se si Fondi shqiptaro-amerikan do grabisë Butrintin, e vetmja arsye për të dalë këtu është për t’i kërkuar ndjesë fondit shqiptaro-amerikan, për t’i kërkuar ndjesë të gjithë aty që e kanë themeluar, të gjithë atyre që i kanë dhënë jetë dhe të gjithë atyre që janë angazhuar prej kaq shumë vitesh për të kontribuar pa asnjë të ardhur për qëllim fitimi sepse i tillë është fondacioni shqiptaro-amerikan dhe i tillë është legjislacioni amerikan dhe e tillë është nisma e cila e ka origjinën e vet qysh në kohën kur bëhej fjalë për “Liri-Demokraci”.

Të fusësh edhe Fondacionin shqiptaro-amerikan, me në krye një njeri të cilit ia keni dhënë ju shtetësinë shqiptare, nuk ia kam dhënë unë, që quhet Michael Granoff, ia keni dhënë ju shtetësinë shqipare, duke e akuzuar si kusar, këtë mund ta bëni vetëm ju sepse Butrintit, Fondacionit, Fondit dhe gjithë këtij plani ju thjesht i merrni të keqen.

Ne do vazhdojmë të bëjmë gjënë e duhur dhe është me shumë rëndësi ky ligj që po bëjmë sepse e fut trashëgiminë tonë kulturore në një zonë tjetër komplet dhe është me shumë rëndësi që pikërisht Fondacioni shqiptaro-amerikan merr përsipër të hyjë në këtë punë siç është me shumë rëndësi që strukturohet në një mënyrë krejt tjetër e gjithë forma se si të ardhurat nga trashëgimia kulturore kthehen në investime për trashëgiminë kulturore.

Ju ishit po ata që bënit të njejtën gjë edhe për stadiumin. Ju ishit po ata që e çuat Kombëtaren shqiptare në emigracion për t’i luajtur ndeshjet e shtëpisë në Maqedoni a ku di unë se ku se nuk kishte stadium  Shqipëria për të luajtur kompeticionet ndërkombëtare dhe ju flisni akoma sot për trashëgimi e flisni akoma sot për vizion, flisni akoma sot për zhvillim e flisni akoma për korrupsion.

Flisni ju që e keni damkën në lule të ballit nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës për korrupsion domethënës dhe minim të demokracisë dhe damkën e keni bërë flamur. Flisni ju për këto gjëra me të cilat keni lidhje sepse i mishëroni fund e krye.

Siç pasnesër, që në fakt në atë stadium nuk duhet të shkelni po të keni një fije karakter po ju nuk keni, kështu që jeni të mirëseardhur të vini atje që të shikoni një finale europiane në stadiumin që e kthyet në dele të zezë dhe e futët në listën e zezë të UEFA-s dhe Kombëtaren Shqiptare e degdisët në emigracion.

Ashtu do jeni të mirë mirëseardhur edhe kur të luhet Makbethi në Teatrin e Ri Kombetar.

Të miresardhur do jeni prapë se siç u bë stadiumi do bëhet dhe Teatri i Ri Kombëtar dhe të gjitha llojet e aleancave që krijoni ju, Aleanca për Teatrin, Aleanca për Butrintin, Aleanca për Stadiumin mbajini me shëndet se nuk i duhen dreqit.

Rrotullohuni sa të doni. Sa më shumë rrotulloheni, aq më thellë zhyteni dhe t’iu rrojë flamuri me damkën në lule të ballit që e keni tani, se gjë tjetër nga ky vend nuk keni se ca merrni dhe këtij vendi nuk keni ça i jepni. Kështu që, ne do ta votojmë siç është ligjin për Butrintin dhe do vazhdojmë t’i bëjmë gjërat siç i kemi bërë dhe ju nuk merrni dot peng askënd dhe nuk mbani dot peng asgjë.

Koha e pengmarrjes suaj ka marrë fund. Ju tani jeni aty ku e keni merituar, pengu më i madh i vetvetes.

Këtë deshët, këtë keni arritur dhe tani rrini peng i vetvetes dhe të rroni vetë të gjithë bashkë.

***

Replikë e Kryeministrit Edi Rama në seancën parlamentare të sotme:

Zonja Tabaku, unë fola në fakt për Butrintin pikërisht, por mbase juve nuk e keni pasur mendjen dhe natyrisht fola mbasi foli një parafolëse, e cila ngriti akuza të caktuara, megjithatë nuk ka problem unë këtu jam edhe ju sqaroj përsëri.

Lidhja që bëni ju, shkak pasojë është një lidhje e cila nuk bazohet në asnjë fakt, ndërsa fakti është se deri në vitin 2018 e gjithë harta e zonave të mbrojtura ishte e pandryshuar prej 30 viteve dhe në rastin konkret e Butrintit, prej 20 viteve. Qysh se e kemi siç thashë, bërë ne, kur unë isha ministër i Kulturës e propozova vendosjen në mbrojtje të Butrintit dhe krijimin e parkut kombëtar dhe faktikisht në hartën e zonave të mbrojtura kishte ndryshime të mëdha të viteve si rezultat i asaj që thashë, pikërisht i stimulimit masiv që ju i bëtë ndërtimeve pa leje në të gjithë territorin dhe lidhja që ju bëni është një lidhje që për fat të keq ju bashkon të gjithëve në të njëjtën kulturë të të bërit debat sepse bëni një lidhje për të bërë një akuzë, ndërkohë që nuk e di se çfarë keni me investitorët strategjikë, po faktikisht dihet se çfarë përfaqësojnë si kategori dhe dihet se për çfarë duhen, kështu që unë nuk do rri ta shpjegoj këtu, por, dy shembuj do t’i jap.

Njëri shembull është që nga harta e parkut të Butrintit është hequr pjesa e urbanizuar e Ksamilit dhe heqja e asaj pjese, një urbanizim i imponuar nga koha, është bërë me një logjikë të caktuar nën monitorimin e UNESCO-s e cila, e thashë në fjalën time, kërkoi rishikimin e zonave të mbrojtura për arsyet që përmenda. Ndërkohë ne jo vetëm që nuk kemi ngrënë zona të mbrojtura, po i kemi gjetur pjesërisht të ngrëna, që është rasti i zonës së mbrojtur të Butrintit që ishte e kafshuar nga ndërtimet pa leje që ju i stimuluat, ne kemi zgjeruar hartën e zonave të mbrojtura që nga vënia në mbrojtje e lumit të Vjosës, e shtratit të lumit të Vjosës, duke faktikisht ndaluar leje hidrocentralesh të dhëna prej jush. Ne kemi vënë nën mbrojtje çfarë mundëm të shpëtojmë nga lumi i Valbonës, ku ju dhatë 11 leje hidrocentralesh. Ne gjetëm dy të filluara dhe të tjerat i bllokuam. Po ashtu kemi gjithë zonën e Thethit dhe të Valbonës e të lumit të Gashit që bashkohen me parkun kombëtar Alpet e Shqipërisë. Po ashtu kemi Luginën e Shalës, park natyror. Edhe Lugina e Shalës ka qenë e kërcënuar nga leje hidrocentralesh që keni dhënë ju. Po ashtu kemi Munellwn që shpallet park kombëtar dhe po ju them që në të gjitha këto, përfshirë dhe Syrin e Kaltër poshtë, shpallja si zona të mbrojtura apo si parqe kombwtare, ka ardhur si rezultat i agresionit potencial mbi to për shkak të lejeve dhe të drejtave të dhëna nga ju, të gjithë ju që përfaqësoni këtu atë që ishte!

Shembulli tjetër që dua të sjell, ju thatë që stadiumi “Qemal Stafa” ishte një ikonë. Çfarë ikone ishte stadiumi “Qemal Stafa”? Sepse stadiumi “Qemal Stafa”, ai që mbani mend ju, ishte në fakt, sheshi i përdhunimit të një ikone. Ikona është aty. Nuk e di a do shkoni ju në stadium apo jo, po di që kur të shkoni në stadium do ta shikoni ikonën, e keni aty. E gjithë tribuna qendrore që është e vetmja gjë e mbetur autentike nga projekti i Gherardo Bosios dhe autentike e ndërtuar nga italianët apo shqiptarët, po projekt italian, hiq relievet e përdhunimit mbi të që i mori buldozeri, është aty. Pjesa tjetër e stadiumit ikonë ishte shto ujë e shto miell në kohën e komunizmit dhe s’kishte asnjë lidhje me arkitekturën origjinale të Gherardo Bosios apo me ikonën italiane. Fakti që sot aty nga një vend i trishtuar, i braktisur, i ndotur ku gjenin strehë vetëm makinat e vjetra që shkonin të ndërronin gomat dhe makina që shkonin të laheshin dhe ku as ekipi kombëtar nuk shkonte dot më sepse ishte stadium “non grata” nga UEFA, do të luhet njw finale europiane, flet vetë! Flet vetë! Nuk ka çfarë të diskutojmë.

Kurse për teatrin që dëgjoj britma “teatri, teatri“, po ju them të njëjtën gjë. I vetmi problem që kam unë me teatrin është që nuk e prisha dot më përpara. U deshën 20 vjet. 20 vjet të humbura kot për një paçavure atje që s’kishte asnjë vlerë dhe që mori peng 20 vjet skenën kombëtare. Një teatër, ku njësoj si me stadiumin asnjë trupë e huaj nuk pranonte të vinte të luante sepse ishte jashtë standardeve të sigurisë. Më tregoni kur ka ardhur trupa e fundit e huaj në atë teatër?! Shkonin në Korçë, shkonin deri në Butrint, po në Tiranë, në Teatrin Kombëtar jo! Edhe aty do të ndodhë e njëjta gjë. Në Teatrin Kombëtar të Tiranës do të ketë festival ndwrkombwtare  teatrosh. Do të ketë trupa ndërkombëtare teatrosh. Do të ketë evente ndërkombëtare që nuk mund të imagjinohej se mund të ndodhnin në atë karakatinën që mbronit ju.

Edhe një gjë po ju them: Çdo gjë që mbroni ju, duhet shkatërruar. Shumë e thjeshtë. Mjafton t’ju dëgjosh juve, bëj të kundërtën e asaj që thoni ju dhe je në drejtimin e duhur sepse deri tani nuk ju kam parë t’i dilni në mbrojtje një gjëje që duhet mbrojtur realisht. Deri tani! Fakti është që kur e kishit juve pushtetin dhe i kishit gjërat në dorë nuk mbrojtët asgjë. Nuk tregonit dot se çfarë monumenti kulture juve mbrojtët! Nuk tregoni dot se çfarë pjese të trashëgimisë kulturore juve shpëtuat! Nuk tregoni dot se ku, që nga kalaja e Rozafës, deri në Butrint e vutë ju dorën për të hequr një ferrë? Një ferrë, jo për të bërë restaurime e këto, se ju nuk keni  lidhje fare me konceptin e restaurimit. Restaurimi është tjetër dhe molotovi është tjetër, por një ferrë, ku e pastruat një ferrë ju?

Ju flisni për investitorët strategjik, por ju harroni, ose bëni sikur harroni që ne jemi një vend që kemi detyrimin nga të gjitha të dhënat e kësaj toke të bekuar ku kemi lindur që ta bëjmë një vend turistik. Si do e bëjmë ne vend turistik? Me hotel Shkëlzenin që kishit ju tek Gjanica? Ai ishte standardi më i lartë për të pritur turistët në Fier, mbi ujërat e ndenjura. Ai ishte koncepti juaj i investitorit strategjik. Hotel Shkëlzeni, mbi lumin Gjanica. Ndërkohë që sot, mjafton të dalësh e të shikosh çfarë ndodh në Tiranë pa syze partie dhe e shikon se cili është drejtimi.

Jo më larg se dje apo pardje, u firmos marrëveshja me hotelin Interkontinental tek Hotel Tirana. Hotel Tirana bëhet Interkontinental. Ajo kulla e famshme që nuk latë gjë pa i thënë dhe prandaj edhe doli dhe më e bukur se sa mund të dilte, bëhet Hotel Mariot. Pjesa tjetër atje bëhet Hayat Hotel. Pak më tutje Hilton, e kështu me radhë, ndërkohë që kërkesa në këtë Tiranë vetëm për shtretër me 5 yje, është 1400 shtretër. Në total është 14 mijë, por jo, dilni dhe bërtisni për hotelet që rrisin çmimet për kupën. Edhe për ato bërtisni ju se do mbroni konsumatorin italian dhe holandez ju nga rritja e çmimeve në Shqipëri.

Shikoni se sa është rritur numri i të ardhurve në vendin tonë këtë vit dhe shikoni mars me mars, shifra më e fundit, mars me mars. Sa është rritur numri i të ardhurave e sa janë rritur netë qëndrimet në Shqipëri mars me mars? Shikoni dhe aeroportin e Tiranës se dhe për aeroportin  e Tiranës nuk latë gjë pa thënë. Shikoni dhe aeroportin se si po rriten flukset dhe mos qani hallin as të Butrintit, as të teatrit, as të stadiumit e as të gjitha gjërave që vijnë më pas. As të Durrësit, se kemi edhe Durrësin.

Do fillojmë prishjet, që ta dish, se do dalësh atje ti me aleancën për amfiteatrin, po, aleancën për amfiteatrin bëje gati se do vijmë atje, do prishim, për të hapur amfiteatrin e për të krijuar edhe afër amfiteatrit një zonë bashkë me Fondin Shqiptaro-Amerikan, prap dalin ata, do vijmë atje që të gllabërojmë amfiteatrin bashkë me Fondin Shqiptaro-Amerikan, ta gllabërojmë amfiteatrin, ta heqim nga duart e ilegalëve që e kanë mbajtur nën peshën e tyre dhe do të bëjmë një vepër tjetër atje.

Veliera do të mbarojë dhe ajo së shpejti dhe pastaj kur ne ti mbarojmë gjithë këto punë, do vini ju e do përmirësoni cilësinë e diellit.

***

Replika e dytë e Kryeministrit Edi Rama në Kuvend për Butrintin:

Zonja Tabaku, unë u ktheva në të shkuarën sepse ju më kthyet në të shkuarën, duke më folur për ikonën për të cilën kishit nostalgji dhe unë thjesht desha t’ju kujtoj ju dhe gjithë të tjerëve ikonën e nostalgjisë. Në emër të nostalgjisë thuhen shumë fjalë dhe ngrihen shumë pretendime, por nostalgjia nuk është një këshilltare e mirë në këto raste.

Unë nuk thashë që çfarë lidhje kanë investitorët strategjikë me Butrintin se s’kanë lidhje fare në fakt. Unë thashë çfarë keni ju me investitorët strategjikë. Nuk e kuptoj sepse së pari investimi strategjik ka një proces të gjatë dhe jo të gjithë investimet strategjike rezultojnë në fund me lidhjen e kontratës, pikërisht sepse ne kemi një procedurë shume strikte, shumë kërkuese dhe të bazuar hap pas hapi në të gjitha normat ligjore por jo vetëm në normat ligjore por dhe në kërkesën për të nxjerrë maksimumin në favor të interesit publik.

Kjo vlen në rastin e portit të Durrësit kur bëhet fjalë për një aset shtetëror. Ju kërkoni të ngrini një komision hetimor për të filluar hetim për investitorët. A jeni në terezi a s’jeni në terezi? Po si mund të bëhet kjo një herë? Apo thjesht që investitorët të ikin nga sytë këmbët edhe të mos kthehen më kurrë në Shqipëri? Pa filluar punën, e para

Ndërsa e dyta, kur bëhet fjalë për investitorë strategjikë të cilët kërkojnë të investojnë në prona private, atëherë këtu jemi komplet në një fushë tjetër, komplet në një terren tjetër dhe patjetër që do të kishte qenë mirë që Ksamili të mos zhvillohej në mënyrë barbare dhe do kishte qenë mirë dhe më vjen shumë keq që kthehem përsëri mbrapa, por flamurin e barbarisë e kemi në sallë, e keni ju prej 30 vitesh që s’ju ndahet nga koka, në majë të kokës.

Ato ndërtimet pa leje nuk janë një ngjarje sporadike. Ato ndërtime pa leje ishin një ideologji e tërë dhe Ksamili i cili ka qenë brenda parkut të Butrintit në vitin 1999, kur është shpallur Parku i Butrintit, pjesa më e madhe e Ksamilit ka qenë brenda kufijve të parkut, doli nga kufijtë e parkut sepse realiteti në terren ndryshoi dhe natyrisht që lidhja që bëni ju shkak-pasojë është spekulative komplet, e cila mund të vlejë për të bërë akuza, e cila mund të vlejë për të krijuar ndasi midis tifozëve por e cila nuk bazohet në asnjë fakt dhe në asnjë provë.

Ashtu sikundër është e drejta e qeverisë që të bëjë edhe  heqje nga një zonë apo një zonë tjetër në rast se e sheh te arsyeshme për nje çështje të caktuar gjë që nuk ka ndodhur në këtë rast por mund te kishte ndodhur. E pse u dashka që këtu të ketë patjetër o korrupsion, o s’ka? Sepse këtë gjë keni bërë ju kur ishit në pushtet, për këtë arsye? Se për çfarë duhet t’ju shkojë mendja po aty, po aty, sa herë që flitet, po aty ju shkon mendja, pse? Për çfarë arsye? Pse? Kur këtu fare mirë bëhet një debat konkret dhe fare mirë mund të ketë opinione të ndryshme.

Ju thoni, pse nuk e restaurove teatrin edhe stadiumin siç ishte, po ku ndodh kjo? Në cilin vend të botës keni parë ju të ndodhi kjo? Që pasi një ngrehinë e një kohe X transformohet nga kohë të tjera që vijnë pas saj, ata që vijnë në kohen Y, thonë hajde ta bëjmë siç ishte. Ku e keni parë këtë ju? Kjo nuk ekziston përveçse nëpër filma kur bëhen skenografi filmash. Si u bëka kjo? Po pse nuk e bënë anglezët Uemblin siç ishte? Ta prishnin dhe ta bënin nga e para siç ishte, që është monumenti më i rëndësishëm i historisë së futbollit në botë? E shembën komplet dhe ndërtuan një të ri, nuk e bënë siç ishte. Po pse nuk e bëjnë francezët Notredamin siç ishte pasi u dogj një pjesë, pse nuk shkojnë tani ta bëjnë siç ishte? E keni parë projektin e Notredamit, pse nuk ka një propozim të vetëm që të thotë ta bëjmë siç ishte? S’dinë ta bëjnë siç ishte? Jo, dinë ta bëjnë siç ishte por nuk ndodh, nuk bëhet. Nuk bëhet. Këto janë muhabete kot, që të thuash hajde ta bëjmë siç ishte, çfarë të bëjmë siç ishte? Ju s’po bëni dot PD siç ishte dhe s’keni për ta bërë dot. E po nuk tentuat ta bëni, si me Teatrin Kombëtar, që ta rrafshoni komplet dhe ta ngrini nga e para, do t’ju zërë brenda të gjithëve. S’bëni dot një copë PD siç ishte, doni të bëni stadiumin siç ishte.

E fundit, dallimi mes të shëmtuarës dhe të bukurës është dallim themelor, shumë i rëndësishëm dhe pikërisht aty ndahen shumë gjëra po te shikosh  çfarë ndodhte deri dje dhe çfarë ndodh sot. Jo se çdo gjë që bëhet sot hyn në kategorinë e të bukurës se do kishte qene një mrekulli por nuk është e vërtetë. Jo se dhe sot nuk ndodhin gjëra të shëmtuara apo nuk ndërtohen tek-tuk gjëra te shëmtuara, do ishte shumë mirë të mos ndodhnin, por ndodhin, por ama kur flisni për gjëra konkrete siç është rasti i parkut të Butrintit, merrni në konsideratë të dhënat e realitetit, merrni në konsideratë që ishit ju që stimuluat kthimin e të gjitha pronave nëpër zona të mbrojtura, nëpër zona sportive, nëpër gjithë llojin e zonave, apo jo? E mbi bazën e atyre të dhënave të realitetit pastaj krijohet dhe premisa për të pasur një debat që mund të jemi komplet në pozicione të kundërta, por të paktën flasim për të njëjtën gjë, jo flasim komplet për gjëra të ndryshme dhe s’kemi të njëjtin objekt diskutimi.

“Se kemi ne me fondacionin”, por me kë e keni ju? Pse gjithë ato thashetheme që u bën që nga komisionet parlamentare e deri sot, jo nga të gjithë, me kë e kishit? Po çfarë pune keni ju që përgojoni një nga arkeologët më të famshëm të botës, për çfarë e përgojoni? Dhe e përgojoni si mikun tim! Unë jam krenar, shumë krenar ta kem mik, por që ta dini ju, ai ka qenë për vite të tëra këshilltari i Princit Charles për arkeologjinë dhe kur ka ardhur në fillim dhe unë e kam njohur Richard Hodges, profesorin në Butrint me fondacionin Rothschild, ai ishte këshilltari i Princit Charles për arkeologjinë.

Tani çfarë keni që përgojoni, vjen këtu ai për çfarë, për të vjedhur? Po çfarë do vjedhë, kë do vjedhë? Ç’do vjedhë? Pse të gjithë njerëzit kur bëjnë një punë të mirë e bëkan se duan të vjedhin, pse? Për çfarë arsye? Kështu ju ka mësuar partia ju? Që kur bën një punë duhet të vjedhësh? Për çfarë i përgojoni, për çfarë përgojoni bordin e fondacionit e pastaj thoni “s’kemi gjë ne”. Si s’keni gjë? Me kë e keni ju se gjithë kjo që u ngrit, u ngrit pikërisht nga ligji në fjalë. Pse nuk thoni ju ne me ligjin jemi shumë dakord hajde ta votojmë, këtë pjesën tjetër hajde ta diskutojmë dhe vazhdoni hetojeni. Pse se thoni këtë ju? Pse jeni kundër ligjit? Në këtë ligjin për Butrintin nuk ka asnjë gjë për atë që flisni ju, ajo është jashtë ligjit fare, nuk ka lidhje. Është jashtë Butrintit, është jashtë ligjit, është jashtë neneve, pse nuk e votoni ju ligjin e Butrintit kur s’keni gjë me fondacionin shqiptaro- amerikan? Meqë ju s’keni gjë me Michael Granoff që i keni dhënë dhe nënshtetësinë shqiptare, që e keni bërë dhe kumbar të djalit, a të vajzës. Pse nuk vini ta votoni ju këtu ligjin, hajde votojeni ligjin për Butrintin edhe pastaj merremi me atë pjesën tjetër. Merremi me atë pjesën tjetër, jam gati të vij unë në komisionet parlamentare përkatëse dhe ju jap unë llogari për pjesën tjetër, sepse tani kemi dhe një eksperiencë, falë jush kam unë eksperiencë si dëshmitar, dal dëshmitar prapë, por votoni ligjin për Butrintin pse se votoni? Meqë s’keni gjë me Butrintin, s’keni gjë me ligjin, s’keni gjë me fondacionin, s’keni gjë me Michael Granoff, s’keni gjë me askënd, votoni ligjin!

Zonja Tabaku pse nuk voton ligjin ti? Çfarë ke me ligjin konkretisht? Mirë me mua, me Partinë Socialiste me ne i ke të gjitha, i paç gjithmonë dhe shëndet të të bëhen, por pse nuk e voton ligjin ti? Hajde më thuaj çfarë ke kundër ligjit të Butrintit? Hajde më thuaj. Atëherë e keni me fondacionin! Atëherë e keni me Michael Granoff, që e bëtë shqiptar. Për çfarë e bëtë shqiptar? Ta fusni ne klubin e të korruptuarve? Për çfarë e morët t’ju dilni kumbari i vajzës, për çfarë? Si të korruptuar apo që të vidhnit bashkë?

Prandaj t’i ndajmë gjërat, nëse ju e keni me heqjen nga parku të një zone që ne i dhamë argumentet tona, ju keni argumentet tuaja, ajo s’ka lidhje me ligjin. Për atë vazhdojmë me tutje, por për ligjin dhe për parkun e Butrintit pse nuk votoni ju? Çfarë problemi ka aty? Çfarë problemi ka? Modelin? Cilin model? Për cilin model e keni fjalën? Se nëse e keni fjalën për një model që s’ju pëlqen atëherë më kujtoni modelin që ju pëlqente. Modeli që ju pëlqente ju ishte një llahtar!

Kështu që, ju nuk e keni në fakt me asnjërin, ju e keni vetëm me veten. Nuk e gjeni dot se ku jeni dhe se çfarë duhet të thoni e duhet të bëni dhe kapeni pas çdo gjëje dhe vazhdoni i bini po asaj kënge që i keni rënë gjithë jetën dhe ja ku jemi.

Unë gjithmonë ju kam dhënë këshillën e duhur. Shembeni Partinë Demokratike si Teatrin, lëreni një aleancë teatri të mbrojë dhe atë rrënojë dhe ngrini një të re. Ngrini një të re, se është gjynah, i latë të gjithë demokratët rrugëve . S’dinë kujt t’i shkojnë nga mbrapa dhe turp më te madh sesa t’i shkojnë nga mbrapa një lecke të damkosur me vulën e korrupsionit dhe të minimit të demokracisë nga Shtetet e Bashkuara, është mëkat shumë i madh që bëni realisht, që të gjithë.

***

Replika e tretë e Kryeministrit Rama në Parlament:

Unë prandaj e mora fjalën që të bashkohemi me të, të bashkohem me të dhe të ndahem me të njëkohësisht. Të bashkohem me të, në respektin për të gjithë emrat që përmendi por të ndahem me të në një fakt domethënës, që gjithë përmendja e atyre që janë të vdekur dhe të paharruar, humbet çdo kuptim, z. Leskaj, kur ata që i përmendin nuk jetojnë me idealet, nuk jetojnë me parimet, nuk jetojnë me qëllimet, nuk jetojnë me aspiratat  dhe nuk jetojnë me shembullin e tyre.

Ju flisni sot këtu për ata, por ndërkohë ata donin një Shqipëri ku  e drejta e pronës të ishte e garantuar.

Ju përfaqësoni këtu partinë që e shkatërroi të drejtën e pronës. Ata donin një Shqipëri ku të mos ishin të tërë si ‘’ këmbët e dhisë’’ kurse ju nuk patët kurajon, kush e di sa vite patët mundësinë të hapnit dosjet e sigurimit të shtetit.

Sa për një kujtesë, dosjet e sigurimit të shtetit i hapëm ne dhe nëse sot të gjithë kanë akses, familjarët  e tyre, familjarët e familjarëve të familjarëve në dosjet e sigurimit, kjo është falë nesh, jo falë jush, ju i mbajtët mbyllur dosjet e sigurimit të shtetit.

Së treti, ata luftuan për një Shqipëri të drejtë, ku drejtësia të ishte në sensin e qeverisjes përtej thjesht dhe vetëm rendit ligjor.

Juve duhet në fakt, të gjeni emrat dhe të bëni edhe një listë tjetër të atyre që vdiqën në demokraci dhe nuk morën asnjë lek dëmshpërblim nga ju, ndërkohë që ju i dhatë dëmshpërblim fisit të farefisit, të gjallë dhe u desh të vinin ne në qeveri që të rikthenim drejtimin e dëmshpërblimeve tek të burgosurit e gjallë, jo te fisi i farefisit të farefisit që çuditërisht dilte fisi i farefisit tuaj, se kam për ju personalisht, flas për të gjithë ata që ju përfaqësoni.

Dhe së fundmi,  z.Leskaj,  ata donin një Shqipëri të orientuar nga perëndimi, jo nga lindja, nga  Shtetet e Bashkuara ose më saktë nga anglo-amerikanët, jo nga sovjetikët.

Ju personalisht, përfaqësoni sot palën antiamerikane në krahun tuaj dhe jeni krenarë në krah të atij që e ngritët përsëri si flamur dhe që në vend të logos së PD ka damkën e DASH si minus i demokracisë në Shqipëri dhe si i korruptuar domethënës. Tani kur mendoni të gjitha këto, ose kur mendoj të gjitha këto, sesi më duket që ju rreshtoni këtu emra të vdekurish në ferrin e komunizmit  dhe na kërkoni ne t’ju bashkohemi ju.  Jo, bashkohuni ju me ata. Nëse vërtetë i respektoni, bashkohuni me ta dhe nëse dilni flisni këtu ose kur shkoni, dhe kur ngrini atë flamurin e rreckosur të antiamerikanizmit rrugëve, duke thënë e ka Amerika gabim, mendoni për një çast ç’do thoshte Xhelal Koprëncka apo ç’do thoshte tjetri e tjetri kur të dëgjonin që ju i përmendni emrin atyre, kështu që shko laje gojën mirë njëherë për të gjitha ato që ke thënë në mbështetje të atij flamuri të rreckosur që doni ta ngrini përsëri mbi çatinë e opozitës në Shqipëri dhe pastaj fol mbi ata të cilëve komunizmi i mori jetën dhe për të cilët unë përulem, jo njësoj si ju, po përulem me respektin e atij që nuk ka thjesht detyrën t’i përmendë e t’i sjelli nëpër gojë e të tregojë sesa i dhimbsur është ndaj tyre, por që ka detyrë që sa të mundet të bëjë gjërat për të cilët ata, përfunduan në rrethin e nëntë të ferrit komunist, dhe po ta kujtoj prapë, që nga pronat tek dosjet, tek dëmshpërblimet dhe meqë u fol edhe për kujtesën, edhe për kujtesën, edhe për vendet e kujtesës, u desh të vinim ne që të mendonim sepse kur ishit ju as që donit t’i kujtonit, madje ato që mund të ishin bërë vende të kujtesës, ju i bëtë prona për veten tuaj.

***

Replika e katërt e Kryeministrit Rama në Kuvend:

Tani, iku zoti Tomorr sepse e kam vënë re që këtë bën gjithmonë, jo vetëm me mua por edhe në raste të tjera por nuk ka rëndësi. Një nga gjërat që komunizmi bëri për fat të keq është që i bëri si veten edhe antikomunistët dhe të shash tjetrin dhe të merresh me tjetrin, kur tjetri merret me argumentin, është mungesë argumenti dhe të thuash që “ne na vratë ju”, është njësoj siç thonin komunistët për ata që vranë. Ndryshimi është që sot nuk është mundësia për të marrë hak duke vrarë, se po të ishte, në mos zoti Alizoti që duket njeri zemërbutë, do gjente një tjetër që do bënte të njëjtën gjë.

Ndërsa faktet nuk lëvizin, janë aty dhe unë do ta dëgjoja me vëmendje e ndoshta dhe me më shumë respekt dikë që minimalisht do ta kishte jetën e vetë politike në koherencë me atë të kaluar të cilën e sjell për ta pasuruar personazhin e vetë politik, por kjo koherencë nuk ekziston. Atë i thashë zoti Leskaj, atë do i thoja dhe zotit Alizoti.

Nuk është askush i detyruar që të jetë hero. Heronjtë janë të rrallë dhe janë ata që janë.

Ashtu sikundër, askush nuk mban përgjegjësi për nga vjen dhe askujt nuk i ngarkohet përgjegjësi për nga vjen. Këtë e bënte komunizmi dhe këtë e bëjnë dhe antikomunistët  si zoti Alizoti, që thotë “ ne aristokratët sot do ishim ku do ishim e ju të tjerët do ishit duke shpërndarë çadra”. Po pse? Për çfarë arsye? Për cilën arsye?

Unë nuk i njoh vetes asnjë meritë të veçante por ama di që kur unë sëbashku me Ardian Klosin mblodhëm firmat për të parin peticion që është nënshkruar në Shqipëri, i cili kishte dy pika. Një, të rishikohet figura e Enver Hoxhës. Dy, të lirohen të gjithë të burgosurit politik. E dorëzuam tek Presidenca, që ishte ngjitur me Akademinë e Arteve dhe kopjen tjetër ia çuam Rilindjes Demokratike. Rilindja Demokratike nuk e botoi dhe pak ditë më pas, kur u ndesh me non gratën e zotit Leskaj, isha bashkë me Ardian Klosin dhe me Kasem Trebeshinën dhe më tha, “ju nuk mund të vinin në partinë tonë”, që nuk kishim fare njëherë të vinim në partinë tuaj, “sepse ju doni të nxirrni rrugëve llumin e shoqërisë që janë të burgosuri politik”. Dhe Rilindja Demokratike nuk e botoi pikërisht sepse të burgosurit politik ishin llumi i shoqërisë.

Pastaj, çfarë rëndësie kanë këto? Ato që thashë unë janë fakte. Fakt që dosjet e sigurimit të shtetit, ishit në pushtet gjithë ato vite, zoti Alizoti nuk ishte megjithëse komunizmi kishte rënë, akoma nuk kishin dalë në pah vlerat, por kjo parti ishte. Partia që flet në emër të atyre që u persekutuan dhe nuk i hapi dosjet e sigurimit të shtetit. Ky është fakt.

E dyta, është e vërtetë ajo që u miratua një ligj, por si e zbatuat ju atë ligj? Sa veta vajtën në varr pa marrë asnjë qindarkë dëmshpërblim, pasi kishin bërë vite të tëra burg e sa të tjerë morën dëmshpërblime pa bërë asnjë ditë burg? Vetëm si pasardhës, si familjarë, apo ku di unë, apo vetëm se kishin lidhje me njërin apo tjetrin në pushtetin tuaj. Ky është fakt. Nuk ka lidhje kjo me kush jam unë e kush je ti.  Kjo ka lidhje me kush jemi ne, e kush jeni ju politikisht. Jo personalisht, politikisht. Ky është fakt.

“Mos e politizo”, thotë. Po pse për çfarë kemi dalë këtu ne? Pse ti për çfarë del këtu e me demek kujton heronjtë? Nuk e bën ti se je person politik? Se je person politik e bën, çfarë të mos politizoj? Del këtu dhe bën sikur mban pishtarin e kujtesës? Pishtari i kujtesës mbahet me vepra, nuk mbahet me llafe. Pishtari i kujtesës mbahet duke i bërë hyzmetin aspiratave, qëllimeve dhe amanetit të atyre që të bëjnë ty të ndihesh këtij apo andej i tillë apo i atillë. Dhe për më tepër, ti që mban krahun e pishtarit anti amerikan sot. Si mund të dalësh ti sot të flasësh për Xhelal Koprencën e për Fadil Kokomanin dhe ti ngre flamurin e rreckosur me damkën mu në mes, në vend të logos së partisë Demokratike, ,ai flamur që ngre ti ka damkën e Shteteve të Bashkuara të Amerikës. E kë bëni për budalla ju? Nuk ke përgjegjësi ti? Që del ndihmon për të bërë për budalla një sado qoftë numri i atyre demokratëve që vijnë pas teje e mbas tjetrit? Ku i çoni ju ata? Kujton se kam hallin tim? Kujton se kam hallin tonë? Po të jetë puna për mua e për ne nga pikëpamja cinike e praktike, në fakt ti duhesh dekoruar, bashkë me të gjithë ata që e mbajnë atë flamur. Por meqë del këtu e bën atdhetarin, vetëm atdhetari nuk është ajo. Ajo është një poshtërsi e pashoqe me pasoja të jashtëzakonshme në vite të tëra, jo për PD-në por për gjithë shoqërinë tonë e prandaj kjo teoria e moralit të madh antikomunist bie poshtë komplet, është një farsë e madhe, është një tallje e madhe, është një pështirosje e madhe sepse minimumi, ai zotëria që iku duhet të kujtohet që në këtë sallë, vetëm një ka qenë sekretar i Partisë Komuniste, nuk ka tjetër. Një, që edhe i vdekur ti prap e do se nuk të ndahet shpirti prej tij dhe vini na tregoni këtu, jo baballarët tuaj, jo të recitoj poezi. Çfarë poezish do më recitosh ti mua kur ti mban të vdekurin në krah o lumadh dhe e merr edhe në Vlorë e ngre në krah, po nuk të vjen zor? E kupton që për atë, ja vetëm për këtë ty do të të ndjekë këmba këmbës hija e të gjithë atyre që përmend këtu sepse e meriton, sepse je një hipokrit e të gjithë jeni hipokrit sepse nuk ju përputhet fjala me veprën, është shumë e thjeshtë. Po të bëhej dhe vepra atëherë do ngrihesha unë në këmbë do thoja të nderojmë ata që kanë vdekur, të nderojmë dhe Leskon sepse na i kujton e shyqyr që i kemi gjallë por këmba këmbës do të ndjekë hija e tyre.

***

Replika e fundit e Kryeministrit Rama në Kuvend:

E para the që unë shava atë, unë s’e shava fare atë, fare, zero.

Ja u kam thënë, ju keni probleme të mëdha me gjuhën shqipe, shumë të mëdha. Juve s’keni si të mos i keni në fakt, por që t’i mar me radhë, e para meqë më the, për të parët e mi.

Me kë të parë e ke? Me tim atë? Nëqoftëse e ke me tim atë, atëherë, po t’i marr me radhë, po abstragoj. Nëqoftëse e ke me tim atë, im atë është ai para veprës së të cilit, edhe Leskua, edhe ti, edhe Fredua, edhe të gjithë ju shkoni dhe përthyeni kërbishten atje.

Ai është im atë, nëqoftëse e ke më tutje, me gjyshërit, mer lexo se kush ishin, nëqoftëse e ke me stërgjyshërit  vazhdo lexo se kush ishin. Nuk jam këtu për të bërë historinë e familjes sime po unë në bllok, që ta dish ti, nuk kam jetuar kurrë.

Unë e kam pasur shtëpinë tek rruga ‘’Muhamet Gjollesha’’, pallati 18, nga ana tjetër e urës së ‘’Vasil Shantos’’. Kam pasur një shtëpi si gjithë të tjerët, që ta dish.

Im atë nuk ka qenë kurrë anëtar i Komitetit Qendror, sikundër tha profesori i cili sigurisht është i mirëkuptuar se ka lëshuar më pëllumba e me sorra, me gjithë shpendët që ka pasur dhe nuk kam unë asnjë problem se çfarë thoni ju, apo çfarë më kanë thënë apo se çfarë do më thonë lidhur me këtë, përveç një gjëje:  që ju që  flisni me këtë gjuhë jeni shembulli për të ardhur keq i inercisë së ideologjisë së Enver Hoxhës.

Enver Hoxha sot është gjallë vetëm përmes jush, përmes mënyrës se si ju e kuptoni kundërshtarin njësoj si ai, përveç mënyrës sesi ju e luftoni kundërshtarin njësoj si ai,me ndryshimin që ju nuk keni fuqinë që kishte ai, që në fund të fuste plumbin ose të fuste në burg dhe kjo është një fatkeqësi shumë e madhe, por unë nuk pres as respektin tënd, as respektin e Leskos, as respektin e asnjërit prej jush këtu, përfshirë dhe respektin e Tomorr Alizotit se mua më mjafton dhe më tepron respekti që kam pasur nga ata që kur dolën nga burgu pas shumë e shumë vitesh, e nuk po jua përmend emrat sepse tanimë kanë ndërruar jetë, jo vetëm që nuk kishin asnjë lidhje me mënyrën e të folurit të tyre me ju, por ishin komplet e kundërta juaj sepse ishin komplet e kundërta e Enver Hoxhës, sepse ishin komplet e kundërta e partisë së Enver Hoxhës.

Partia e Enver Hoxhës, për fat të keq, shumë prej jush i bëri si veten, në të kundërt, në shumë prej jush futi urrejtjen për tjetrin dhe tek shumë prej jush futi kompleksin e inferioritetit dhe përçmimit. Në ndërkohë, kjo nuk është koha e Enver Hoxhës, dakord?

Nuk përballet kundërshtari me këto lloj argumentash, janë argumenta që përdoreshin në atë kohë dhe ju nuk jeni fajtorë për këtë gjë sepse ju u lindët dhe u rritët politikisht në vatrën e një sekretari të partisë së Enver Hoxhës, i cili e mori Partinë Demokratike dhe e zotëroi plotësisht pikërisht sepse ishte nxënës i Enver Hoxhës dhe gjithçka arriti të bënte, duke sunduar njësoj si në një parti bolshevike ishte rezultati i faktit që kishte 25 vjet eksperiencë si sekretar i një partie bolshevike dhe ju mësoi dhe juve njësoj si veten dhe të gjithë ju flisni njësoj, shani njësoj, akuzoni njësoj, insinuoni njësoj dhe nuk dalloni fare nga njëri tjetri. Kjo është fakt.

E fundit, Unë jo vetëm që nuk dua falenderime nga ti, por në asnjë rast nuk fola për ndere.

E kam unë për nder, jo të ma dish ti për nder e të ma dijë Leskua, por e kam unë për nder që kjo parti, Partia Socialiste e Shqipërisë ka bërë ato gjëra në respekt të atyre njerëzve që ju nuk i bëtë kurrë.

Ju nuk i bëtë kurrë për dy arsye. E para sepse jeni udhëhequr nga një bolshevik, Ai thotë “Nuk ka njeri më të zi sesa komunisti anti-komunisti”, dhe aty nuk kishit ju çfarë bënit tjetër përveçse të imitonit atë.

E dyta, sepse përtej tij, ju nuk keni asnjë vizion ardhmërie, asnjë kuptim të demokracisë dhe nuk keni asnjë lidhje me atë që thoni. Shikoni se si u demaskuat të gjithë ju me ato Konventat, Kuvendet dhe Referendumet që bëtë. Të gjithë duke vjedhur vota si në haradoz, hajde fut 300 këtu e 500 atje, numëroji 5mijë. Aty tek votat që ia vodhët dhe kërdisët njëri-tjetrit dhe ia hodhët njëri-tjetrit sikur ishin kecat e Leskos që ia hedh eshtrat nëpër lumin e Vlorës, ju treguat se çfarë lidhje ka për ju fjala me veprën. Ju jeni tjetër fjalë dhe tjetër vepër.

Kur unë thashë ato që rreshtova, desha të bëj dallimin, jo për nder.

Është nderi im, nderi ynë këtu që kemi bërë aq sa kemi mundur, nuk kemi bërë aq sa ata meritojnë, por sa mundemi sepse isha unë që e pagëzova parkun pas Kryeministrisë me emrin e Fadil Kokomani dhe Vangjel Lezhos. Nuk ishte komunisti bolshevik anti-komunist non-grata i vdekur i juaji që e rrethoi kryeministrinë me gardh. Kjo është fatkeqësisht e gjithë hapësira gjeopolitike ku jeni rritur ju dhe tani vini këtu e na lexoni gjithë ato emra e na thoni “Është dita e këtyre t’i kujtojmë bashkë”.

Patjetër, bashkë do t’i kujtojmë dhe ndaj u çova. Thashë “Erdha të bashkohem me ty për ata, por të ndahem urgjentisht nga ty për atë që ti je, një hipokrit i pararë që nga njëra anë qan me lot krokodili Xhelal Kopenckën dhe nga ana tjetër qan nga gëzimi kur ngre lart flamurin e NON-GRATA në mes të Vlorës së Ismail Qemalit . Po kush je ti? Ti je ky i dyti.

Sa i përket atyre që dalin që the “Janë ca që dalin me yll”, ça problemi ke ti me ta? Ata të shqetësojnë ty, një grup 50-100 veta që jetojnë në antikitet? Ti e ke pasur në mes të oborrit të Partisë tënde kokrrën e bolshevikut dhe i ke bërë temena gjithë jetën. Cfarë të shqetëson ty?

Më pyete? Tani po të them…

Nuk ka ndërprerje fjale. A më pyeti? Ta them unë cfarë mendoj për ata.

Unë mendoj për ata që ata janë viktima të nostalgjisë së tyre dhe nuk më bëjnë asnjë përshtypje. Kurse juve jeni viktima të ideologjisë së Enver Hoxhës sepse jeni vazhdimi i asaj mënyre të të bërit politikë me kundërshtarin, njësoj si Enver Hoxha.

Jua kam thënë shkodranëve. Enver Hoxha nuk mund ta merrte hakun, ashtu siç e merr për gjithë ato që Shkodra përfaqësonte si anti-komuniste, përveçse duke i lënë në atë derexhe, symbyllur, veshë mbyllur, të zhytur në atë pisllëk dhe marzallah se marrin vesh.

Sot që është moment kyç për historinë e Partisë Demokratike, duket shumë qartë që pafuqia juaj është rezultat i asaj për të cilën ju thoni që jeni kundër. Ju jeni kundër, është e vërtetë, por ju jeni e njëjta gjë. Ju jeni fiks njësoj siç do tiu donte hasmi, kur thotë gjergj Fishta “Nëse hasmi juaj është vërtetë Enver Hoxha”. Kështu që, merruni me të vdekurin që kujtoni se është gjallë dhe lërini të vdekurit e para disa kohësh dhe kur vjen puna tek të burgosurit dhe të përndjekurit, ju maksumimi i nderimit që mund t’i bëni atyre është ta qepni gojën dhe mos i zini me gojë fare sepse sa herë i zini me gojë, aq herë ata rrotullohen në varr nga sikleti se nga kush, drreqi e mori, e përfaqëson atë që ata do donin të kishin krijuar por nuk i lejoi diktatura. Ja këtë po ju them. Mbyllni gojën dhe mos flisni fare për atë.